Dự án Biển Đông 01: Bản lĩnh nội lực - Ngời sáng Biển Đông (kỳ 1)

Biển Đông 01 là dự án khai thác khí hiện đại và phức tạp bậc nhất Đông Nam Á, lần đầu tiên tại Việt Nam triển khai ở điều kiện địa chất đặc biệt phức tạp với nhiệt độ và áp suất rất cao, song đã được phát triển và khai thác thành công. Ngay từ khi dòng khí thương mại đầu tiên được khai thác năm 2013, Biển Đông 01 đã đóng góp sản lượng khí trung bình 2 tỷ m³/năm và 2,5 triệu thùng condensate/năm, bổ sung quan trọng cho các nhà máy điện, đạm khu vực Đông Nam Bộ, góp phần đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia và phát triển hệ thống công nghiệp khí - điện - đạm của đất nước.

Dự án Biển Đông 01 trên thềm lục địa phía Nam của Tổ quốc.

Quyết định táo bạo và ý chí “tự lực”

Dự án Biển Đông 01 ra đời trong bối cảnh đầy thách thức. Cụm mỏ Hải Thạch - Mộc Tinh được phát hiện bởi BP (Anh) năm 1993-1995, nhưng thuộc loại mỏ nước sâu, xa bờ (cách bờ ~320km, độ sâu nước 118-145m) và có điều kiện địa chất “dị thường” với nhiệt độ vỉa tới ~170°C và áp suất vỉa trên 400 atm - thuộc hàng hiếm trên thế giới. Chính vì sự phức tạp kỹ thuật đó, sau gần 13 năm nghiên cứu thẩm lượng mỏ, dù tiềm năng khí rất tốt, các đối tác nước ngoài BP và ConocoPhillips vẫn quyết định rút lui khỏi hợp đồng, chuyển giao toàn bộ quyền lợi và quyền điều hành 2 Lô 05-2 & 05-3 lại cho Petrovietnam cuối năm 2008.

Việc các “ông lớn” dầu khí thế giới rút khỏi dự án đặt Petrovietnam vào tình thế vô cùng khó khăn. Tuy nhiên, lãnh đạo Petrovietnam đã có một “nước đi” táo bạo: quyết tâm tiếp tục phát triển mỏ Hải Thạch - Mộc Tinh bằng chính nguồn lực trong nước. Đây là quyết định thể hiện sự dũng cảm và ý chí quyết tâm cao độ của Petrovietnam, bởi thành công của dự án không chỉ mang ý nghĩa kinh tế mà còn là lời khẳng định mạnh mẽ chủ quyền quốc gia trên Biển Đông.

Được Chính phủ tin tưởng ủng hộ, đầu năm 2009, Petrovietnam thành lập Công ty Điều hành Dầu khí Biển Đông (BIENDONG POC) để tập trung nguồn lực triển khai dự án, với nhiệm vụ đưa cụm mỏ Hải Thạch - Mộc Tinh vào khai thác thương mại. Ngay lập tức, Tập đoàn đã điều động nhiều cán bộ chủ chốt, có năng lực từ các đơn vị thành viên về làm nòng cốt cho BIENDONG POC - có thể kể đến các ông Nguyễn Quỳnh Lâm, Trần Hồng Nam, Trần Việt Dũng... - cùng một đội ngũ kỹ sư trẻ đầy nhiệt huyết chuẩn bị triển khai dự án.

Từ lãnh đạo Chính phủ, các Bộ, ngành đến toàn thể cán bộ, kỹ sư tham gia dự án đều đồng lòng quyết tâm chinh phục thành công Biển Đông 01. Tổng Giám đốc Petrovietnam thời bấy giờ, ông Đỗ Văn Hậu, từng kể lại rằng trong giai đoạn đầu mọi người vừa hào hứng vừa lo lắng, bởi quy mô, tính chất và độ mạo hiểm của dự án là chưa từng có. Song, tất cả đều xác định phải tập trung tối đa nội lực mới triển khai được dự án này.

Chế tạo chân đế và khối thượng tầng giàn xử lý trung tâm PQP-HT tại cảng chế tạo của PTSC, năm 2011

Huy động sức mạnh khoa học công nghệ và cơ khí chế tạo

Để “tự lực” làm Biển Đông 01, Petrovietnam đã huy động sức mạnh tổng hợp của hàng loạt đơn vị chủ lực trong lĩnh vực Dầu khí. Tổng công ty Cổ phần Dịch vụ Kỹ thuật Dầu khí Việt nam (PTSC), Liên doanh Vietsovpetro, Tổng công ty Tư vấn Thiết kế Dầu khí (PVE), Tổng công ty Cổ phần Khoan và Dịch vụ Khoan Dầu khí (PV Drilling), Viện Dầu khí Việt Nam (VPI), Tổng công ty Công nghệ Năng lượng Dầu khí Việt Nam (PV EIC), Tổng công ty Cổ phần Dịch vụ Tổng hợp Dầu khí (PETROSETCO)... cùng BIENDONG POC đã phối hợp triển khai đồng bộ tất cả các hạng mục thiết kế, chế tạo, xây dựng, khoan... cho dự án.

Năng lực chế tạo của các nhà thầu cơ khí trong nước, qua dự án này đã thực sự được nâng lên một tầm cao mới: PTSC và Vietsovpetro đã đầu tư nâng cấp cơ bản cơ sở vật chất kỹ thuật tại các cảng chế tạo ở Vũng Tàu để đáp ứng một khối lượng chế tạo chưa từng có tiền lệ. Đồng thời, các đơn vị cũng phải cải tiến nhiều về quy trình làm việc, trình độ nhân lực, hợp tác chặt chẽ với các chuyên gia tư vấn giám sát nước ngoài... nhằm đảm bảo thi công thành công các hạng mục khổng lồ của dự án. Kết quả, cụm giàn khai thác và xử lý tại mỏ Hải Thạch - Mộc Tinh do người Việt chế tạo đã đáp ứng tất cả những yêu cầu khắt khe nhất về kỹ thuật, an toàn tuyệt đối, sánh ngang tầm các công trình dầu khí tiên tiến trên thế giới.

Đây là hệ thống giàn khoan ngoài khơi lớn nhất từng được xây dựng ở Việt Nam thời điểm ấy, với 2 giàn khai thác (WHP) mỗi chiếc nặng ~14.000 tấn, cùng một giàn xử lý trung tâm PQP-HT nặng tới 30.000 tấn và hệ thống cầu dẫn, đường ống ngầm nội mỏ khoảng 90 km. Tổng khối lượng kết cấu thép chế tạo cho dự án lên hơn 60.000 tấn, tương đương gần 3 lần lượng thép xây sân vận động Wembley (Anh), bằng 330 chiếc Boeing 747 hay 1.200 xe tăng hạng nặng. Cụm giàn Hải Thạch - Mộc Tinh sừng sững giữa biển khơi như một thành phố công nghiệp hiện đại tại vùng biển Đông Nam Tổ quốc - minh chứng sống động cho năng lực cơ khí chế tạo dầu khí mà người Việt Nam lần đầu tiên làm chủ ở quy mô lớn như vậy.

Tinh thần làm dự án được quán triệt ở mức cao nhất. Mỗi quyết định, mỗi hạng mục công việc đều được Petrovietnam và các đơn vị tham gia dự án tính toán, cân nhắc, đánh giá thận trọng - “chúng ta đã dũng cảm nhưng không hề liều lĩnh”. Các nhà thầu chính cam kết hoàn thành phần việc trong khả năng tốt nhất: PV Drilling đảm bảo khoan hoàn thành 16 giếng đúng tiến độ, ngân sách; Vietsovpetro khẳng định nâng cấp cảng chế tạo và lắp đặt thành công các giàn khai thác ngoài khơi; PTSC tự tin chế tạo, lắp đặt được giàn xử lý trung tâm lớn nhất Việt Nam từ trước tới nay. Tất cả cùng làm việc với phương châm “đồng lòng vượt khó, đồng thuận tầm nhìn, đồng hành đích đến”. Đúng như lời nguyên Tổng Giám đốc BIENDONG POC Ngô Hữu Hải từng cảm thán: Thành công của Biển Đông 01 là sự kết hợp giữa trí tuệ, ý chí và lòng tin của người dầu khí Việt Nam; họ đã làm việc tự tin nhưng không phiêu lưu, dũng cảm nhưng không liều lĩnh, khẩn trương nhưng không vội vã, sáng tạo nhưng không chủ quan! Chính sự đoàn kết “muôn người như một” ấy đã tạo nên sức mạnh tập thể to lớn, giúp dự án vượt qua muôn vàn khó khăn tưởng chừng không thể, đặt nền móng vững chắc cho kỳ tích hôm nay.

Ngày về đích - Biển Đông ngời sáng

Lễ chào cờ tại mỏ Hải Thạch - Mộc Tinh

Sau hơn 3 năm triển khai thần tốc, đến tháng 8/2013, những dòng khí đầu tiên từ giàn khai thác Mộc Tinh 1 đã được dẫn qua 20 km ống ngầm về giàn PQP-HT ở mỏ Hải Thạch. Ngày 6/9/2013, dự án Biển Đông 01 chính thức đón dòng khí thương mại đầu tiên - cột mốc đánh dấu thành công rực rỡ của biết bao nỗ lực, trí tuệ và quyết tâm người dầu khí Việt Nam.

Từ “con số 0”, người Việt ta đã tự lực hoàn thành một công trình dầu khí biển khơi có độ phức tạp hàng đầu thế giới. Hình ảnh ngọn lửa khí đốt bừng sáng trên cụm giàn Hải Thạch - Mộc Tinh kể từ ngày ấy chính là minh chứng rõ nét cho tầm vóc mới của Petrovietnam, cho thấy người Việt Nam đủ sức chinh phục những đỉnh cao công nghệ dầu khí khó khăn nhất. Biển Đông 01 đã thực sự trở thành niềm kiêu hãnh của Petrovietnam, khẳng định bản lĩnh sáng tạo và nội lực vươn lên mạnh mẽ của tập thể “những người đi tìm lửa” Việt Nam.

(còn tiếp)

Trúc Lâm