Thái Nguyên giảm nghèo bền vững: Từ chính sách đến hành động

Chuyển biến rõ nét trong công tác giảm nghèo

Sau sáp nhập, thực hiện chỉ đạo của tỉnh, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Thái Nguyên đã tiến hành rà soát số hộ nghèo và cận nghèo. 

Số liệu cho thấy, tính đến cuối năm 2024, toàn tỉnh Thái Nguyên (sau sáp nhập) đã giảm từ 42.903 hộ nghèo (năm 2022) xuống còn 23.061 hộ, dự kiến đến cuối năm 2025 giảm còn 19.679 hộ, tương đương tỷ lệ giảm từ 10,29% xuống còn khoảng 4,66%.

Cụ thể, địa bàn Thái Nguyên (cũ) giảm từ 6,14% xuống còn 1,54%% hộ nghèo, trong khi địa bàn Bắc Kạn (cũ) giảm từ 27,37% xuống còn 17,46%. Kết quả này không chỉ đạt mà còn dự kiến vượt chỉ tiêu đề ra, thể hiện sự chuyển biến rõ nét trong công tác giảm nghèo bền vững.

Đạt được kết quả nêu trên tỉnh Thái Nguyên đã tập trung đầu tư kết cấu hạ tầng, hỗ trợ sinh kế, nâng cao năng lực cho người dân tại các huyện, xã đặc biệt khó khăn, hệ thống giao thông nông thôn, điện, nước, trạm y tế, trường học... được nâng cấp đồng bộ; 100% xã khó khăn có đường ô tô đến trung tâm xã được cứng hóa.

Ông Nguyễn Mỹ Hải, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Thái Nguyên cho biết: “Điểm nổi bật trong triển khai chương trình xoá đói giảm nghèo của tỉnh là sự thay đổi trong cách làm, tỉnh không chỉ tập trung vào các khoản trợ cấp mà chú trọng hơn đến việc đầu tư cơ sở hạ tầng đồng bộ như giao thông, điện, nước, y tế, trường học; đồng thời triển khai nhiều chương trình hỗ trợ sinh kế, đào tạo nghề, phát triển kinh tế hợp tác, ngành nghề nông thôn và xóa nhà tạm, nhà dột nát…”

Nhờ đó, người dân vùng khó khăn không chỉ nhận được sự hỗ trợ tức thời mà còn được tạo điều kiện tiếp cận các cơ hội để cải thiện đời sống, vươn lên thoát nghèo bền vững.

Đến đầu năm 2025, toàn tỉnh (gồm Thái Nguyên và Bắc Kạn) ghi nhận 23.061 hộ nghèo (chiếm 5,46%), 15.482 hộ cận nghèo (3,67%). Đáng chú ý, trong số này có 19.354 hộ nghèo là đồng bào DTTS, chiếm tới 83,93% tổng số hộ nghèo. Những con số này cho thấy tình trạng hộ nghèo vẫn còn đáng kể, trong khi tiềm lực của nhiều địa phương còn hạn chế. 

Cụ thể như xã Ngân Sơn, địa phương mới thành lập trên cơ sở hợp nhất các xã Đức Vân, Cốc Đán và thị trấn Vân Tùng, hiện có 27 thôn, khu với hơn 1.890 hộ dân, 8.260 nhân khẩu. Với địa hình chủ yếu đồi núi xen khe suối, độ dốc lớn, xã gặp nhiều khó khăn trong phát triển kinh tế – xã hội.

Bà Dương Thị Phương Quế, Chủ tịch UBND xã Ngân Sơn, cho biết điều kiện hạ tầng trên địa bàn chưa đồng bộ, nhiều thôn, bản còn gặp khó khăn về giao thông, điện, thủy lợi, nhà văn hóa và trường học, ảnh hưởng đến khả năng thu hút đầu tư và mở rộng sản xuất. Nguồn nhân lực chất lượng còn thiếu, phần lớn lao động chưa qua đào tạo nghề và khó tiếp cận công nghệ mới trong sản xuất.

Kinh tế hộ gia đình chủ yếu nhỏ lẻ, manh mún; ngoài ra, nguy cơ sạt lở, lũ ống, lũ quét tại các thôn vùng cao vẫn thường trực, tác động trực tiếp đến đời sống và sản xuất.

Không chỉ riêng Ngân Sơn, tại nhiều xã phía Bắc của tỉnh, sau mỗi trận thiên tai, nhà cửa và ruộng vườn của người dân bị hư hại, khiến nhiều hộ vừa thoát nghèo lại tái nghèo.

Ngoài khó khăn về hạ tầng, Thái Nguyên còn đối mặt với thách thức lớn về sinh kế và việc làm. Toàn tỉnh hiện có 7.900 hộ thiếu việc làm, trong đó 5.801 hộ nghèo và 2.099 hộ cận nghèo. Có 8.976 hộ mà tỷ lệ người phụ thuộc trong gia đình trên 50% gồm trẻ em, người cao tuổi hoặc người khuyết tật đang hưởng trợ cấp xã hội hằng tháng. Trên 5.060 hộ nghèo, cận nghèo có trẻ em suy dinh dưỡng, 3.764 hộ thiếu hụt bảo hiểm y tế.

Bên cạnh đó, về lĩnh vực giáo dục, theo thống kê, toàn tỉnh còn 5.099 hộ nghèo và 1.460 hộ cận nghèo có ít nhất một người trong độ tuổi 16 -30 chưa qua đào tạo nghề hoặc chưa có bằng cấp, chứng chỉ giáo dục…

Những con số này phản ánh bức tranh toàn diện về những khó khăn, thách thức mà công tác giảm nghèo của tỉnh Thái Nguyên đang phải đối mặt.

Nỗ lực từ chính sách đến hành động

Xác định giảm nghèo bền vững là nhiệm vụ trọng tâm của cả hệ thống chính trị, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, Thái Nguyên đã và đang triển khai nhiều giải pháp.

Một trong những thành công nổi bật được ông Nguyễn Thành Nam, Chi cục trưởng Chi cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn tỉnh nhấn mạnh là việc triển khai hiệu quả Chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát theo Công điện 102/CD-TTg ngày 6/10/2024 của Thủ tướng Chính phủ.

Chỉ sau hơn một tháng, đến ngày 8/8/2025, toàn tỉnh đã hoàn thành hỗ trợ 6.953 hộ dân, trong đó 5.426 hộ được xây mới và 1.527 hộ được sửa chữa, đạt 100% kế hoạch. Đây được xem là bước tiến quan trọng trong việc cải thiện điều kiện sống, giúp người dân an cư để ổn định sản xuất và vươn lên thoát nghèo.

Để hoàn thành mục tiêu giảm nghèo bền vững đến năm 2030, Thái Nguyên vẫn còn nhiều việc phải làm. Tỉnh đã định hướng phát triển đồng bộ hạ tầng kinh tế – xã hội tại các xã khó khăn, vừa phục vụ sản xuất và đời sống dân sinh, vừa tăng khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu.

Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường cho hay, Thái Nguyên đặt trọng tâm vào việc tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền các cấp về công tác giảm nghèo. Mục tiêu giảm nghèo được lồng ghép trong chương trình phát triển kinh tế – xã hội hằng năm, nhấn mạnh vai trò và trách nhiệm của người đứng đầu.

Tỉnh cũng xây dựng cơ chế quản lý, ban hành kế hoạch giai đoạn, thành lập ban chỉ đạo các cấp, đồng thời triển khai cơ chế, chính sách hỗ trợ đặc thù để bảo đảm hiệu quả và không bỏ sót đối tượng.

Trong nhóm giải pháp trọng tâm, tỉnh tập trung thực hiện hiệu quả chính sách hỗ trợ giảm nghèo gắn với phát triển bền vững. Các mô hình sản xuất dành cho hộ nghèo, cận nghèo, hộ mới thoát nghèo, phụ nữ, đồng bào DTTS được khuyến khích gắn kết với doanh nghiệp, hợp tác xã, tổ hợp tác, hướng tới phát triển xanh, ứng dụng công nghệ số và phù hợp với đặc thù của từng địa phương.

Cùng với đó, tỉnh tăng cường trợ giúp xã hội, giáo dục nghề nghiệp và phát triển sinh kế, tạo việc làm bền vững. Tín dụng chính sách tiếp tục được mở rộng, giúp hộ nghèo có điều kiện đầu tư sản xuất, nâng cao khả năng tự chủ kinh tế; thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu lao động, giảm lao động trong khu vực phi chính thức, mở rộng cơ hội việc làm ổn định.

Với sự chuẩn bị bài bản và chủ động, cùng những đề xuất thiết thực, tỉnh Thái Nguyên đang thể hiện quyết tâm mạnh mẽ trong việc tiếp tục nâng cao chất lượng giảm nghèo, hướng tới phát triển toàn diện và bền vững, không để ai bị bỏ lại phía sau trên hành trình đổi mới và hội nhập.