CPTPP giúp hàng Việt 'ghi dấu ấn' mạnh tại thị trường Mexico

Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) đang chứng minh vai trò như “tấm hộ chiếu vàng” cho hàng hóa Việt Nam thâm nhập sâu rộng hơn vào Mexico - nền kinh tế lớn thứ hai tại Mỹ Latinh.

Sau hơn 5 năm thực thi, đặc biệt trong 5 tháng đầu năm 2025, bức tranh thương mại song phương Việt Nam - Mexico ghi nhận nhiều điểm sáng, cho thấy các doanh nghiệp Việt đã chủ động tận dụng hiệu quả các cam kết CPTPP để mở rộng thị phần, bất chấp những thách thức từ xu hướng bảo hộ thương mại gia tăng.

Thương mại song phương khởi sắc

Theo ông Lưu Vạn Khang - Tham tán Thương mại Việt Nam tại Mexico, kim ngạch thương mại hai chiều trong 5 tháng đầu năm 2025 đạt hơn 7,7 tỷ USD, tăng trưởng 32,31% so với cùng kỳ năm 2024. Trong đó, xuất khẩu từ Việt Nam sang Mexico tăng mạnh ở nhiều nhóm hàng chủ lực: Máy móc, thiết bị điện tăng 46,2%; nhựa và sản phẩm từ nhựa tăng 64,2%; giày dép tăng 44,9%. Dù xuất khẩu dệt may giảm nhẹ 0,2%, nhưng vẫn giữ vai trò nhóm hàng mũi nhọn.

Dữ liệu từ Hải quan Việt Nam cũng ghi nhận nhiều mặt hàng nông, công nghiệp tăng trưởng vượt bậc: cà phê tăng 8,67 lần; gỗ và sản phẩm gỗ tăng 50,67%; cao su tăng 65,17%; phương tiện vận tải và phụ tùng tăng 51,65%. Đây là minh chứng cho thấy năng lực nắm bắt cơ hội và đa dạng hóa sản phẩm của doanh nghiệp Việt tại một thị trường xa về địa lý nhưng giàu tiềm năng.

Ông Lưu Vạn Khang nhận định, những kết quả trên là nhờ các doanh nghiệp Việt Nam đã tận dụng tốt những điều khoản trong Hiệp định CPTPP.

“Từ tháng 4/2024, Mexico đã áp thuế nhập khẩu từ 5 - 50% với 544 mặt hàng từ các quốc gia không có FTA, thì hàng hóa Việt Nam nhờ ưu đãi thuế từ Hiệp định CPTPP đã trở thành nguồn cung thay thế quan trọng. Doanh nghiệp Mexico chủ động tìm đến nhà cung ứng Việt Nam, mở ra nhiều cơ hội hợp tác” - Tham tán Lưu Vạn Khang nhận định.

Cũng theo ông Khang, cùng với sự chủ động của doanh nghiệp, thời gian qua, Thương vụ Việt Nam tại Mexico cũng tích cực hỗ trợ doanh nghiệp trong nước từ kết nối đối tác, giới thiệu luật sư tư vấn, xử lý các vụ kiện phòng vệ thương mại đến giải quyết thủ tục thông quan. Đáng chú ý, gần 100 nghìn tấn thép Việt Nam đã được Thương vụ phối hợp, xử lý thành công thông quan sau khi Mexico áp quyết định đột ngột. Kết quả này cũng đã thể hiện vai trò “lá chắn” quan trọng của Thương vụ, Đại sứ quán trong bảo vệ lợi ích doanh nghiệp.

Những thách thức không thể xem nhẹ

Tuy nhiên, theo Tham tán Lưu Vạn Khang, xuất khẩu của Việt Nam sang thị trường Mexico trong thời gian tới không trải hoa hồng. Chính phủ Mexico hiện chịu sức ép bảo hộ sản xuất trong nước, đặc biệt ở các ngành thép, điện tử, dệt may và giày dép.

Ngày 12/8/2025, Bộ trưởng Kinh tế của nước này đã công bố sắc lệnh bảo vệ ngành giày dép với hơn 130.000 lao động, nhằm hạn chế cạnh tranh từ hàng nhập khẩu miễn thuế từ châu Á - trong đó có Việt Nam.

Bên cạnh đó, một số ý kiến trong chính quyền Mexico cho rằng Việt Nam đang hưởng lợi quá nhiều với thặng dư thương mại nghiêng mạnh về phía Việt Nam. Điều này đòi hỏi Việt Nam cần khéo léo dung hòa, không chỉ thúc đẩy xuất khẩu mà còn tạo điều kiện cho hàng hóa Mexico thâm nhập thị trường Việt Nam, nhất là nông sản.

Để duy trì vị thế và mở rộng thị phần tại trường Mexico, Thương vụ Việt Nam tại thị trường này khuyến nghị, doanh nghiệp Việt cần quản lý minh bạch nguồn gốc, xuất xứ, tuân thủ quy định của Mexico, chủ động xây dựng phương án đối phó với các biện pháp phòng vệ thương mại.

Đáng chú ý, ngành dệt may, giày dép phải tính tới phương án đa dạng hóa sản phẩm, tăng giá trị gia tăng và hợp tác đầu tư trực tiếp tại Mexico để tận dụng nhân lực địa phương, giảm chi phí logistics và xoa dịu lo ngại về cán cân thương mại.

Ngành thủy sản, gỗ, nhựa, nông sản chế biến được khuyến khích đẩy mạnh đầu tư sản xuất, chế biến tại Mexico để khai thác thị trường Mỹ Latinh rộng lớn.

Vế phía các cơ quan quản lý Nhà nước, Thương vụ đề xuất, đẩy sớm tổ chức Kỳ họp lần thứ 4 UBHH về Kinh tế, Thương mại và Đầu tư Việt Nam - Mexico do Bộ Công Thương chủ trì để cùng Mexico rà soát các vướng mắc và đề xuất các biện pháp thúc đẩy hợp tác kinh tế.

Tham tán Lưu Vạn Khang cũng khuyến nghị, tại kỳ họp này, ngoài vấn đề thương mại và giải quyết các vướng mắc, hai nước Việt Nam - Mexico cũng cần thúc đẩy hợp tác khoa học - công nghệ, chuyển đổi xanh, chuyển đổi số... những lĩnh vực Mexico rất quan tâm và Việt Nam có thế mạnh. Đồng thời, thiết lập cơ chế cảnh báo sớm về các biện pháp phòng vệ thương mại để doanh nghiệp chủ động ứng phó.

Đáng chú ý, theo Thương vụ Việt Nam tại Mexico, cùng với thúc đẩy hợp tác thương mại, hai nước cũng cần xúc tiến đầu tư trong những lĩnh vực còn nhiều tiềm năng. Việc thúc đẩy hợp tác đầu tư giữa Việt Nam - Mexico còn góp phần cân bằng cán cân thương mại giữa hai nước.

Mexico không chỉ là thị trường 130 triệu dân với sức mua lớn, mà còn là “cửa ngõ” đưa hàng Việt Nam thâm nhập vào Mỹ Latinh và Bắc Mỹ. Chính vì vậy, việc tận dụng hiệu quả những ưu đãi thuế quan từ CPTPP đã giúp doanh nghiệp Việt “ghi dấu ấn” mạnh mẽ tại thị trường này. Nhưng để biến lợi thế ngắn hạn thành trụ cột dài hạn, Việt Nam cần một chiến lược tổng thể: kết hợp xuất khẩu - đầu tư - hợp tác công nghệ, song song với duy trì đối thoại chính sách cấp cao.

Như nhận định của Tham tán Lưu Vạn Khang, “thành công tại Mexico không chỉ đo bằng con số kim ngạch, mà quan trọng hơn là sự hiện diện bền vững, uy tín và hình ảnh Việt Nam như một đối tác tin cậy, trách nhiệm trong chuỗi cung ứng toàn cầu".

Kim ngạch thương mại Việt Nam - Mexico trong 5 tháng đầu năm 2025 đạt hơn 7,7 tỷ USD, tăng trưởng 32,31% so với cùng kỳ năm 2024. Trong đó, xuất khẩu từ Việt Nam sang Mexico tăng mạnh ở nhiều nhóm hàng chủ lực: Máy móc, thiết bị điện tăng 46,2%; nhựa và sản phẩm từ nhựa tăng 64,2%; giày dép tăng 44,9%. Dù xuất khẩu dệt may giảm nhẹ 0,2%, nhưng vẫn giữ vai trò nhóm hàng mũi nhọn.