Kinh tế Việt Nam 6 tháng đầu năm 2025: Kỳ tích tăng trưởng và nền tảng cho một giai đoạn phát triển mới

Xem thêmCỗ xe tam mã bứt phá: Công nghiệp, xuất khẩu và tiêu dùng nội địa

Nền tảng cho sự tăng trưởng ấn tượng của Việt Nam đến từ sự vận hành trơn tru và đồng bộ của ba động lực chính.

Đầu tiên, không thể không nhắc đến vai trò "xương sống" của ngành công nghiệp chế biến, chế tạo. Với mức tăng trưởng 10% trong 6 tháng và riêng quý 2 tăng tới 10,65%, đây là một trong số ít các năm kể từ 2011 mà lĩnh vực này đạt mức tăng trưởng hai con số. Con số này không chỉ phản ánh sự phục hồi của các đơn hàng mà còn cho thấy sự chuyển dịch về chất trong chuỗi giá trị.

Việt Nam đang dần thoát khỏi hình ảnh một công xưởng gia công đơn thuần để trở thành một trung tâm sản xuất quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Sự đổ bộ của các dòng vốn FDI chất lượng cao trong những năm gần đây đã bắt đầu "đơm hoa kết trái", tạo ra năng lực sản xuất mới với công nghệ hiện đại hơn, góp phần nâng cao giá trị gia tăng cho sản phẩm "Made in Vietnam".

Động lực thứ hai là hoạt động xuất khẩu và hội nhập quốc tế. Trong bối cảnh thương mại toàn cầu gặp nhiều khó khăn, việc kim ngạch xuất khẩu 6 tháng tăng 14.4% và thặng dư thương mại đạt 7.63 tỷ USD là một thành tựu phi thường. Điều này cho thấy sự linh hoạt của các doanh nghiệp Việt Nam trong việc đa dạng hóa thị trường và tận dụng hiệu quả các Hiệp định Thương mại Tự do (FTA) thế hệ mới.

Một sự kiện mang tính bước ngoặt trong giai đoạn này là việc hai đoàn đàm phán của Việt Nam và Mỹ thống nhất Tuyên bố chung về khuôn khổ Hiệp định thương mại đối ứng, công bằng và cân bằng vào ngày 2/7. Đây không chỉ là một hiệp định thương mại thông thường. Như lời khẳng định của Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng, nó "tạo niềm tin, kỳ vọng cho doanh nghiệp". Khuôn khổ này hứa hẹn một sân chơi ổn định, minh bạch và có thể dự báo được, đặc biệt quan trọng trong việc thu hút các nhà đầu tư lớn từ Mỹ.

Cuộc điện đàm ngay sau đó giữa Tổng Bí thư Tô Lâm và Tổng thống Mỹ Donald Trump càng củng cố thêm cam kết chính trị cấp cao, đặc biệt trong việc thúc đẩy hợp tác ở các lĩnh vực then chốt như khoa học công nghệ cao, mở ra một chương mới cho quan hệ đối tác chiến lược toàn diện giữa hai nước.

Cuộc điện đàm giữa Tổng Bí thư Tô Lâm và Tổng thống Mỹ Donald Trump càng củng cố thêm cam kết chính trị cấp cao, mở ra một chương mới cho quan hệ đối tác chiến lược toàn diện giữa hai nước. Ảnh: TTXVN

Bệ đỡ vững chắc cho hai động lực trên chính là sức mạnh của thị trường nội địa. Với dân số hơn 100 triệu người và tầng lớp trung lưu ngày càng gia tăng, nhu cầu tiêu dùng trong nước là một nguồn lực khổng lồ. Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng 6 tháng tăng 9.3% cho thấy niềm tin của người dân vào triển vọng kinh tế đang được củng cố. Sức mua ổn định không chỉ giúp các doanh nghiệp trụ vững mà còn tạo ra một thị trường đủ lớn để thử nghiệm và phát triển sản phẩm trước khi vươn ra thế giới.

Bên cạnh đó, sự bùng nổ của ngành du lịch với gần 10,7 triệu lượt khách quốc tế (tăng 20,7%) đã tạo ra hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ, kích thích các ngành dịch vụ, vận tải, lưu trú và ẩm thực, góp phần quan trọng vào tăng trưởng chung.

Sức sống mãnh liệt của khu vực kinh tế tư nhân

Nếu các chỉ số vĩ mô là bức tranh tổng thể, thì sức sống của cộng đồng doanh nghiệp chính là những nét vẽ chi tiết tạo nên sự sinh động cho bức tranh đó. 6 tháng đầu năm 2025 đã chứng kiến một tinh thần khởi nghiệp và đầu tư kinh doanh dâng cao chưa từng thấy.

Dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) tiếp tục coi Việt Nam là một "bến đỗ" an toàn và hấp dẫn. Con số 21,5 tỷ USD vốn đăng ký (tăng 32,6%, cao nhất từ 2009) và 11,7 tỷ USD vốn thực hiện (tăng 8,1%) là minh chứng không thể thuyết phục hơn. Điều quan trọng hơn cả con số là chất lượng dòng vốn. Các dự án FDI ngày càng tập trung vào các lĩnh vực công nghệ cao, năng lượng tái tạo, chế biến sâu, phù hợp với định hướng phát triển bền vững của Việt Nam. Tỷ lệ vốn thực hiện trên vốn đăng ký ở mức cao cho thấy các nhà đầu tư không chỉ cam kết trên giấy tờ mà còn nhanh chóng triển khai dự án, tin tưởng vào sự ổn định và tiềm năng của thị trường.

Song song với dòng vốn ngoại, khu vực kinh tế tư nhân trong nước cũng đang trỗi dậy mạnh mẽ. Con số 152,7 nghìn doanh nghiệp gia nhập và tái gia nhập thị trường, cao hơn 20% so với số rút lui, đã đảo ngược xu hướng khó khăn của giai đoạn trước. Đặc biệt, tháng 6 đã lập một kỷ lục tuyệt đối với gần 24,4 nghìn doanh nghiệp thành lập mới (tăng 60,5%) và gần 14,4 nghìn doanh nghiệp quay trở lại hoạt động (tăng 91,05%).

Những con số "biết nói" này phản ánh một niềm tin mạnh mẽ vào môi trường kinh doanh và các chính sách hỗ trợ của Chính phủ. Hơn nữa, việc tổng số vốn đăng ký bổ sung vào nền kinh tế đạt gần 2,8 triệu tỷ đồng (tăng 89,03%) cho thấy các doanh nghiệp không chỉ được thành lập mà còn đang tích cực mở rộng quy mô, đầu tư cho tương lai. 

Nền móng từ cải cách thể chế và ổn định vĩ mô

Những thành tựu kinh tế ấn tượng không thể tách rời khỏi một nền tảng chính trị - xã hội ổn định và những nỗ lực không ngừng trong cải cách thể chế.

Một sự kiện mang ý nghĩa lịch sử trong giai đoạn này là việc 34 địa phương đồng loạt tổ chức công bố các nghị quyết về sắp xếp đơn vị hành chính, đưa bộ máy chính quyền địa phương 2 cấp chính thức vận hành từ ngày 1/7/2025. Đây là một bước đi đột phá, thể hiện quyết tâm chính trị to lớn trong việc xây dựng một bộ máy nhà nước "tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả". Một hệ thống hành chính thông suốt, giảm bớt tầng lớp trung gian, phân cấp phân quyền rõ ràng sẽ giúp khơi thông các điểm nghẽn, đẩy nhanh tốc độ xử lý thủ tục hành chính, và tạo ra một môi trường đầu tư kinh doanh thực sự minh bạch, cạnh tranh. 

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng nhận định "Đây là thời khắc đánh dấu một giai đoạn phát triển mới của bộ máy hành chính Nhà nước, hoàn thiện thể chế và tổ chức của hệ thống chính trị đồng bộ, tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả". 

Bên cạnh đó, công tác điều hành kinh tế vĩ mô đã thể hiện sự linh hoạt, chủ động và chắc chắn. Dù phải đối mặt với nhiều sức ép về tỷ giá và lãi suất từ bối cảnh quốc tế, Ngân hàng Nhà nước đã điều hành các công cụ chính sách tiền tệ một cách khéo léo, vừa đảm bảo mục tiêu kiểm soát lạm phát, ổn định thị trường ngoại hối, vừa cung ứng đủ vốn cho nền kinh tế và hỗ trợ sản xuất kinh doanh. Sự ổn định vĩ mô chính là "mỏ neo" vững chắc, tạo dựng niềm tin cho người dân, doanh nghiệp và các nhà đầu tư quốc tế.

Đặc biệt, “bộ tứ trụ cột” với 4 nghị quyết của Bộ Chính trị: Nghị quyết 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; Nghị quyết 59-NQ/TW về hội nhập quốc tế trong tình hình mới; Nghị quyết 66-NQ/TW về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật và Nghị quyết 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân được ban hành và đang thực thi sẽ tạo động lực cho phát triển kinh tế. Các bộ, ngành và địa phương đều quyết tâm hoàn thành mục tiêu tăng trưởng kinh tế 8% trở lên trong năm 2025.

Bộ Tứ trụ cột giúp Việt Nam cất cánh. Ảnh minh hoạ: IT

Nhìn về phía trước: Tự tin đối mặt thách thức

Mặc dù bức tranh kinh tế 6 tháng đầu năm vô cùng tươi sáng, Chính phủ và Bộ Tài chính vẫn thẳng thắn nhìn nhận những thách thức phía trước. Mục tiêu tăng trưởng cả năm vẫn còn nhiều thử thách, sức ép lên kinh tế vĩ mô vẫn còn hiện hữu, và đời sống của một bộ phận người lao động vẫn còn khó khăn.

Tuy nhiên, cách tiếp cận này không thể hiện sự bi quan, mà ngược lại, cho thấy sự chủ động, không ngủ quên trên chiến thắng. Các nhiệm vụ trọng tâm cho quý 3 đã được đề ra một cách rõ ràng: Khẩn trương đưa các luật và nghị quyết mới vào cuộc sống, theo dõi sát sao hoạt động của bộ máy hành chính mới để tháo gỡ vướng mắc, tiếp tục đẩy mạnh xuất khẩu và cải thiện môi trường đầu tư.

Có thể nói, 6 tháng đầu năm 2025 là một chương đầy tự hào trong câu chuyện phát triển kinh tế của Việt Nam. Những kết quả kỷ lục không chỉ là những con số thống kê khô khan, mà là biểu hiện của một sức sống kinh tế mãnh liệt, một tinh thần dân tộc vươn lên và một tầm nhìn chiến lược đúng đắn. Với nền tảng vững chắc đã được tạo dựng, cùng với quyết tâm và sự đồng lòng của cả hệ thống chính trị, Việt Nam hoàn toàn có cơ sở để tự tin vượt qua thách thức, hoàn thành thắng lợi các mục tiêu đã đề ra, và tiếp tục hành trình trở thành một quốc gia phát triển, có thu nhập cao vào năm 2045.