Thành phố Hồ Chí Minh sẽ làm gì để đổi mới công nghệ cho các ngành kinh tế mũi nhọn?
Trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu ngày càng gay gắt và khoa học – công nghệ trở thành động lực then chốt của tăng trưởng, Thành phố Hồ Chí Minh đã lên kế hoạch xây dựng lộ trình đổi mới công nghệ đối với các ngành kinh tế mũi nhọn đến năm 2035. Kế hoạch đặt mục tiêu nâng cao năng lực hấp thụ, ứng dụng và làm chủ công nghệ tiên tiến, thúc đẩy chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, góp phần đổi mới mô hình tăng trưởng và nâng cao vị thế cạnh tranh của Thành phố trong chuỗi giá trị khu vực và toàn cầu.
Thành phố Hồ Chí Minh sẽ có những chính sách để khuyến khích các lĩnh vực có tiềm năng phát triển mạnh như trí tuệ nhân tạo, vi mạch – bán dẫn, công nghệ sinh học... Ảnh: Chu Tuấn
Theo UBND Thành phố Hồ Chí Minh, việc xây dựng lộ trình đổi mới công nghệ không chỉ nhằm nắm bắt lại hiện trạng trình độ công nghệ của các ngành kinh tế trọng yếu, mà còn hướng tới việc định hình con đường phát triển dài hạn cho Thành phố Hồ Chí Minh đến năm 2035. Trọng tâm là đổi mới mô hình tăng trưởng, lấy khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số làm động lực chủ yếu, gắn với phát triển kinh tế tri thức, kinh tế sáng tạo và khả năng tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu.
Kế hoạch của Thành phố nhấn mạnh yêu cầu lộ trình phải bảo đảm tính khoa học, đồng bộ và toàn diện; đồng thời, phát huy được tiềm năng và lợi thế đặc thù, phù hợp với quy hoạch tổng thể của Thành phố, tạo ra đột phá và nâng cao vị thế cạnh tranh.
Cùng với đó, cần xác định rõ các nhiệm vụ trọng tâm, trọng điểm, phù hợp với nguồn lực trong từng giai đoạn, triển khai có hiệu quả mô hình hợp tác “3 Nhà” (Nhà nước - Nhà trường - Doanh nghiệp) và hợp tác quốc tế. Đổi mới công nghệ được xác định là quá trình “mở”, có sự tham gia rộng rãi của các cơ quan, chuyên gia và doanh nghiệp…
Khu Công nghệ cao Thành phố Hồ Chí Minh đang phát huy mạnh mẽ vai trò hạt nhân đổi mới sáng tạo, hướng tới trở thành trung tâm R&D quốc tế, thu hút đầu tư công nghệ cao. Ảnh: Chu Tuấn
Một trong những mục tiêu quan trọng của kế hoạch là nâng cao năng lực hấp thụ, ứng dụng và làm chủ công nghệ tiên tiến trong các ngành kinh tế mũi nhọn và các ngành có tiềm năng phát triển…
Các nhiệm vụ trọng tâm được xác định khá rõ nét. Trước hết là hoàn thiện cơ sở dữ liệu và bản đồ công nghệ cấp Thành phố, làm nền tảng cho công tác quản lý, hoạch định chính sách và định hướng đầu tư. Đây được xem là “bức tranh tổng thể” phản ánh hiện trạng, nhu cầu và xu hướng công nghệ của từng ngành, từng lĩnh vực.
Song song đó, Thành phố tăng cường năng lực phối hợp liên ngành giữa các sở, ngành, địa phương, viện – trường và doanh nghiệp trong hoạt động đánh giá, đổi mới, chuyển giao và ứng dụng công nghệ. Xây dựng và triển khai cơ chế, chính sách hỗ trợ đổi mới công nghệ, khuyến khích doanh nghiệp đầu tư, ứng dụng công nghệ tiên tiến, thân thiện môi trường, phục vụ mục tiêu phát triển bền vững và nâng cao năng lực cạnh tranh.
Đáng chú ý, kế hoạch đặt mục tiêu tăng tốc độ đổi mới công nghệ, thiết bị và quy trình sản xuất của doanh nghiệp trên địa bàn Thành phố đạt bình quân 5–10% mỗi năm trong giai đoạn 2026–2035, tùy theo đặc thù từng ngành. Cùng với đó là nhiệm vụ phát triển nguồn nhân lực khoa học – công nghệ, chú trọng đào tạo năng lực quản lý, chuyển giao và làm chủ công nghệ trong cả khu vực công và khu vực doanh nghiệp.
Hình thành và vận hành mạng lưới hỗ trợ đổi mới và chuyển giao công nghệ cấp Thành phố, liên kết với các tổ chức khoa học - công nghệ trong và ngoài nước nhằm thúc đẩy nghiên cứu, ứng dụng và thương mại hóa công nghệ. Tăng cường hợp tác, liên kết nghiên cứu - ứng dụng - chuyển giao công nghệ giữa các cơ quan quản lý, viện - trường, doanh nghiệp và tổ chức khoa học - công nghệ; thúc đẩy thương mại hóa kết quả nghiên cứu, phát triển sản phẩm, dịch vụ công nghệ cao và công nghệ phục vụ chuyển đổi xanh - số…
Thành phố sẽ xây dựng và triển khai cơ chế, chính sách hỗ trợ đổi mới công nghệ, khuyến khích doanh nghiệp đầu tư, ứng dụng công nghệ tiên tiến. Ảnh: A.X
Bên cạnh việc đưa ra những nhiệm vụ trọng tâm cần thực hiện, UBND Thành phố Hồ Chí Minh cũng vạch ra 7 nhóm giải pháp chủ yếu nhắm cụ thể hóa lộ trình. Trong những nhóm giải pháp này, nổi bật là việc cần rà soát, hoàn thiện hệ thống văn bản và cơ chế, chính sách về khuyến khích đánh giá, đổi mới, chuyển giao và làm chủ công nghệ. Trong đó, ưu tiên cho bốn ngành công nghiệp trọng yếu gồm: cơ khí; điện tử – công nghệ thông tin; hóa dược – cao su nhựa; chế biến lương thực – thực phẩm. Đồng thời, kế hoạch mở rộng phạm vi sang các lĩnh vực có tiềm năng phát triển mạnh như trí tuệ nhân tạo, vi mạch – bán dẫn, công nghệ sinh học, dịch vụ, du lịch…
Một trụ cột quan trọng khác là Thành phố sẽ xây dựng và triển khai chính sách thu hút chuyên gia, nhà khoa học, doanh nghiệp công nghệ cao và dự án R&D trên địa bàn Thành phố; khuyến khích mô hình hợp tác công - tư (PPP) trong nghiên cứu, chuyển giao và ứng dụng công nghệ.
Về hạ tầng, Thành phố định hướng phát triển đồng bộ hệ thống trung tâm nghiên cứu, chuyển giao công nghệ, sàn giao dịch công nghệ, trung tâm ươm tạo và các nền tảng số kết nối cung – cầu công nghệ…
Song song với đó là nhiệm vụ nâng cao chất lượng nguồn nhân lực khoa học – công nghệ. Thành phố sẽ tổ chức đào tạo, bồi dưỡng kiến thức về quản trị, chuyển giao và làm chủ công nghệ cho đội ngũ cán bộ quản lý, doanh nghiệp và tổ chức khoa học – công nghệ; xây dựng mạng lưới chuyên gia, tư vấn và đánh giá công nghệ hỗ trợ doanh nghiệp trong quá trình đổi mới…
Với kế hoạch xây dựng lộ trình đổi mới công nghệ đến năm 2035, Thành phố Hồ Chí Minh thể hiện quyết tâm mạnh mẽ trong việc lấy khoa học – công nghệ và đổi mới sáng tạo làm động lực chủ yếu cho phát triển nhanh và bền vững. Không chỉ hướng tới nâng cao năng lực cạnh tranh của các ngành kinh tế mũi nhọn, kế hoạch còn mở ra không gian phát triển mới, tạo nền tảng để Thành phố vươn lên trở thành trung tâm kinh tế, khoa học – công nghệ và đổi mới sáng tạo hàng đầu của khu vực trong những thập niên tới.
