Thế giới, thị trường lo lắng khi ông Trump chuẩn bị áp thuế 'Ngày giải phóng'

Ông Trump đã khiến các đối thủ và đồng minh phải đồn đoán về đối tượng sẽ bị nhắm đến và mức thuế cụ thể ra sao. Ông hứa rằng sẽ "rất tử tế" khi công bố các biện pháp vào 2/4, ngày mà ông gọi là "Ngày giải phóng". Trong thời gian qua, ông Trump đã đưa ra một số thông báo về thuế quan nhưng sau đó nhanh chóng thay đổi hướng đi.

Cổ phiếu toàn cầu vẫn đang có xu hướng biến động mạnh trước cái gọi là "thuế quan qua lại", điều mà ông Trump cho là cần thiết để chống lại tình trạng mất cân bằng thương mại với các quốc gia mà ông cho là không công bằng với Mỹ. 

Ông Trump chia sẻ rằng mức thuế quan mới sẽ thấp hơn mức mà các quốc gia khác áp lên Mỹ. "Chúng tôi sẽ rất tử tế, nói một cách tương đối thì chúng tôi sẽ rất tử tế", ông phát biểu. Thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt cho biết mức thuế sẽ có hiệu lực ngay sau khi ông Trump công bố vào 2/4.

Ông Trump dự kiến tổ chức một cuộc họp báo tại Nhà Trắng vào 4 giờ chiều (3:00 sáng 3/4 giờ Việt Nam) với tên gọi "Làm cho nước Mỹ giàu có trở lại".

Căng thẳng từ việc áp thuế quan của ông Trump có thể dẫn đến một cuộc chiến tranh thương mại toàn cầu. Ông Trump đã tuyên bố rằng ông muốn khôi phục ngành sản xuất của Mỹ, vốn bị suy thoái do các thỏa thuận như Hiệp định Thương mại Tự do Bắc Mỹ (NAFTA), khiến nhiều ngành công nghiệp di chuyển sang Mexico và Canada. 

Hiện chưa rõ liệu Mỹ có tiếp tục áp thuế 25% đối với Canada, Mexico và châu Âu, bao gồm cả Vương quốc Anh hay không. Các chuyên gia lo ngại rằng chiến lược này của ông Trump sẽ gây phản ứng dây chuyền từ các đối tác thương mại lớn như Trung Quốc, Canada và Liên minh Châu Âu.

Các quốc gia láng giềng của Mỹ, Canada và Mexico, dù đã chuẩn bị, nhưng vẫn gặp khó khăn với tình hình bất ổn này. Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum tuyên bố rằng sẽ không có biện pháp "ăn miếng trả miếng" đối với thuế nhập khẩu mới từ Mỹ. Còn Thủ tướng Canada Mark Carney cho biết sẽ áp thuế đối với các sản phẩm của Mỹ theo hướng "có tác động tối đa đến Mỹ" và tác động tối thiểu đến người dân Canada.

Căng thẳng này không chỉ giới hạn ở Bắc Mỹ. Liên minh Châu Âu tuyên bố hôm 1/4 rằng họ vẫn hy vọng đàm phán một giải pháp - nhưng "mọi công cụ đều có thể được đưa ra" để trả đũa nếu cần thiết.

Chủ tịch Ủy ban Châu Âu Ursula von der Leyen khẳng định: "Chúng tôi có thị trường đơn lẻ lớn nhất thế giới, chúng tôi có sức mạnh để đàm phán, chúng tôi có sức mạnh để phản kháng". Trong khi đó, Thủ tướng Anh Keir Starmer đã trao đổi với ông Trump về "các cuộc đàm phán hiệu quả" hướng tới một thỏa thuận thương mại Anh-Mỹ.

Cùng lúc, các quốc gia như Trung Quốc, Hàn Quốc và Nhật Bản đã hình thành một liên minh hiếm có để thúc đẩy thương mại tự do nhằm chống lại các biện pháp thuế của ông Trump.

Tuần trước, ông Trump đã công bố mức thuế 25% đối với tất cả ô tô nhập khẩu, đồng thời áp thuế 25% đối với thép và nhôm từ khắp nơi trên thế giới. Trung Quốc đã phản ứng bằng cách áp thêm 20% thuế quan đối với tất cả hàng hóa từ Mỹ.

Ngọc Ánh (theo AJ, Euronews, SCMP)