‘Sức sống mới’ cho Cuộc vận động Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam

Nhận thức đúng – nền tảng cho hành động đúng

Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư Trần Cẩm Tú vừa ký ban hành Kết luận số 207-KL/TW ngày 10/11/2025 của Ban Bí thư về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 30-CT/TW, ngày 22/1/2019 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng và trách nhiệm quản lý của Nhà nước đối với công tác bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng.

Một trong những nội dung đáng chú ý của Kết luận là tiếp tục tuyên truyền nâng cao nhận thức, trách nhiệm của toàn dân và thúc đẩy hiệu quả Cuộc vận động "Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam". Như vậy, Kết luận 207 một lần nữa khẳng định yêu cầu tuyên truyền, nâng cao nhận thức và trách nhiệm của toàn dân, coi đây là một trong những giải pháp quan trọng trong tiến trình xây dựng văn hóa tiêu dùng lành mạnh, văn minh, kích thích tiêu thụ hàng hóa trong nước sản xuất.

Được phát động từ năm 2009, sau 16 năm triển khai thành công, Cuộc vận động Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam bắt đầu bước vào giai đoạn mới.

Trao đổi với phóng viên Báo Công Thương, chuyên gia kinh tế Nguyễn Minh Phong nhiều lần nêu rõ, đây là giai đoạn không chỉ vận động người dân dùng hàng Việt, mà quan trọng hơn là xây dựng niềm tin xã hội đối với hàng hóa nội địa, giúp người tiêu dùng tự tin lựa chọn sản phẩm Việt bởi chất lượng và giá trị thật.

Những nội dung được nêu ra tại Kết luận 207 đã không dừng ở việc kêu gọi, mà đặt ra yêu cầu cao hơn: doanh nghiệp Việt phải không ngừng nâng cao chất lượng, tiêu chuẩn sản xuất và dịch vụ. Cuộc vận động chỉ thành công khi hàng Việt đủ sức cạnh tranh, khi người dân lựa chọn hàng trong nước không phải chỉ vì lòng yêu nước, mà vì đó là sản phẩm tốt nhất, đáng mua nhất.

Theo chuyên gia kinh tế Lê Quốc Phương, điểm yếu của hàng Việt hiện nay là tính đồng đều và niềm tin thị trường: “Người tiêu dùng sẵn sàng chi tiền cho hàng Việt nếu sản phẩm đạt chuẩn quốc tế, giá hợp lý và dịch vụ hậu mãi tốt. Nâng chuẩn chất lượng chính là cách thiết thực nhất để hiện thực hóa Cuộc vận động”.

Thực tế, nhiều doanh nghiệp như Vinamilk, Viettel, Trung Nguyên, May 10… đã chứng minh rằng khi sản phẩm Việt đạt chuẩn, thị trường nội địa hoàn toàn có thể là “mảnh đất vàng”. Từ sản phẩm nông sản chế biến, hàng tiêu dùng đến thời trang, ngày càng nhiều thương hiệu Việt đang chiếm lĩnh thị trường nội địa.

Chống hàng hoá không rõ nguồn gốc, trả lại niềm tin cho hàng Việt

Để hàng Việt Nam ngày càng chinh phục được người tiêu dùng nội địa, không thể không nhắc đến trách nhiệm của cơ quan quản lý và các hiệp hội, doanh nghiệp, người tiêu dùng trong đấu tranh chống hàng giả, hàng nhái, vi phạm sở hữu trí tuệ, coi đây là yếu tố quyết định để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh.

Chính vì vậy, một nội dung đáng chú ý trong Kết luận 207 chính là Ban Bí thư đã yêu cầu rà soát, điều chỉnh các quy định chế tài, hình phạt, xử lý nghiêm minh đối với các hành vi cố tình sản xuất, buôn lậu hàng giả, hàng nhái, hàng không đáp ứng yêu cầu chất lượng với quy mô lớn, ảnh hưởng sức khỏe, tính mạng người dân, bảo đảm tính răn đe, giáo dục cao.

Đồng thời, tập trung điều tra, xử lý nghiêm hành vi sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng, sản phẩm, dịch vụ không bảo đảm an toàn, cung cấp thông tin sai lệch, gian dối, gây nhầm lẫn, lừa đảo, chiếm đoạt tài sản, áp đặt điều khoản không được phép, gây bất lợi cho số lượng lớn người tiêu dùng thông qua hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung.

Theo thống kê của Bộ Công Thương, trong quý III/2025, lực lượng quản lý thị trường cả nước đã kiểm tra 4.836 vụ, phát hiện 5.056 vụ vi phạm, xử phạt hành chính hơn 46 tỷ đồng, trị giá hàng hóa vi phạm 59 tỷ đồng, nộp ngân sách Nhà nước gần 49 tỷ đồng, chuyển cơ quan điều tra 37 vụ có dấu hiệu tội phạm.

Tính chung 9 tháng năm 2025, lực lượng quản lý thị trường đã kiểm tra 17.746 vụ, xử lý 15.544 vụ vi phạm, tổng số tiền xử lý vi phạm hành chính 402 tỷ đồng, trị giá hàng hóa vi phạm gần 211 tỷ đồng; đã chuyển cơ quan điều tra 133 vụ việc có dấu hiệu tội phạm.

Tuy nhiên, số vụ việc phức tạp ngày càng tinh vi, lan sang cả môi trường trực tuyến. Vì vậy, yêu cầu đặt ra là phải ứng dụng mạnh mẽ công nghệ số, tăng khả năng giám sát, truy xuất nguồn gốc hàng hóa, kết nối dữ liệu liên ngành giữa quản lý thị trường, hải quan, công an, ngân hàng và các nền tảng thương mại điện tử.

Ông Trần Hữu Linh – Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước cho rằng: “Nếu không siết chặt từ gốc, hàng nhái, hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ sẽ triệt tiêu nỗ lực của hàng Việt chân chính. Cần một cơ chế xử lý nhanh, công khai và đủ sức răn đe để bảo vệ uy tín hàng nội”.

Theo chuyên gia Nguyễn Minh Phong, song song với trách nhiệm của cơ quan chức năng, người tiêu dùng cũng cần nâng cao nhận thức về chống hàng hoá không rõ nguồn gốc. Việc “nâng cao nhận thức” cần đi liền với hành động cụ thể. Người tiêu dùng phải được trang bị kiến thức để phân biệt hàng thật - hàng giả, hiểu rõ quyền lợi của mình, đồng thời có công cụ phản ánh, khiếu nại hiệu quả. Chỉ khi người tiêu dùng được bảo vệ thực sự, Cuộc vận động mới mang lại giá trị bền vững.

“Để bảo vệ người tiêu dùng hiệu quả, cần coi chất lượng sản phẩm là hàng rào kỹ thuật quan trọng nhất. Một quốc gia có hàng hóa chất lượng cao sẽ tự tạo ra ‘hàng rào’ bảo vệ chính mình, không cần đến bảo hộ. Doanh nghiệp Việt phải coi tiêu chuẩn quốc tế là tấm vé bắt buộc nếu muốn tồn tại trong thời kỳ hội nhập” – chuyên gia Nguyễn Minh Phong nêu rõ.

Cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam” không thể bền vững nếu doanh nghiệp không đủ sức đổi mới. Vì vậy, vấn đề đặt ra hiện nay là Nhà nước cần có chính sách hỗ trợ phù hợp cho doanh nghiệp nâng chuẩn chất lượng, chuyển đổi công nghệ, và quảng bá thương hiệu.

Cùng với đó, các địa phương cần gắn Cuộc vận động với chương trình OCOP, xúc tiến thương mại, hội chợ hàng Việt, kết nối cung cầu và thương mại điện tử. Những kênh này không chỉ giúp hàng Việt mở rộng thị trường, mà còn lan tỏa tinh thần tự cường kinh tế.

Trước đó, vào tháng 8/2025, Bộ trưởng Bộ Công Thương vừa ký Quyết định phê duyệt “Chương trình phát triển thị trường trong nước, kích cầu tiêu dùng, đẩy mạnh Cuộc vận động Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam” giai đoạn 2025-2027. Trong đó đáng lưu ý là Bộ Công Thương đề nghị thúc đẩy đổi mới sáng tạo, tạo động lực tăng trưởng mới của ngành Công Thương về khoa học công nghệ, nguồn nhân lực chất lượng cao, chuyển đổi số trong lĩnh vực thương mại nhằm nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và năng lực cạnh tranh của ngành, doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, ứng dụng AI, Big Data, IOT và tích hợp dữ liệu từ thống kê, bán lẻ, sản xuất, logistics; Kết nối trực tiếp với doanh nghiệp qua dashboard dự báo có khả năng điều chinh linh hoạt sản xuất và tồn kho; Hệ thống áp dụng tiêu chuẩn về quản lý an toàn dữ liệu.Ứng dụng khoa học công nghệ nhằm tối ưu hóa thời gian giao hàng, giảm chi phí vận hành; Liên kết các vùng kinh tế, logistics nông sản và khu công nghiệp, đảm bảo thông suốt toàn quốc và liên vận quốc tế.

Từ góc nhìn chính sách, Kết luận 207-KL/TW là sự tiếp nối nhưng cũng là bước nâng cấp những vấn đề đã được đề ra trong giai đoạn mới của Cuộc vận động Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam. Điểm mới không nằm ở lời kêu gọi, mà ở yêu cầu hành động rõ ràng, thực tế và có thể đo lường: hàng Việt phải tốt hơn, quản lý phải nghiêm hơn, người tiêu dùng phải được bảo vệ tốt hơn.

Cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam” chỉ thật sự thành công khi niềm tin người tiêu dùng trở lại với hàng hóa nội địa, và điều đó chỉ có thể đạt được bằng chất lượng, minh bạch và đạo đức kinh doanh. Trong bối cảnh hội nhập sâu rộng, khi hàng hoá nước ngoài đang tràn vào Việt Nam, khi hàng Việt chinh phục được người tiêu dùng Việt, cũng là lúc thương hiệu Việt có thể chinh phục thế giới.