Quỹ Nhà ở quốc gia: Kỳ vọng thị trường bất động sản được khơi thông, người dân dễ an cư
Nhiều dự án nhà ở thương mại và nhà ở xã hội (NƠXH) đình trệ, gây thiếu nguồn cung và đẩy giá nhà tăng cao. Mới đây, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã yêu cầu Bộ Tài chính phải hoàn thành lập Quỹ Nhà ở quốc gia trong tháng 3, để huy động nguồn lực phát triển nhà ở xã hội; nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, hỗ trợ doanh nghiệp tái khởi động dự án, giúp thị trường bất động sản (BĐS) ổn định hơn.
Trước thông tin tích cực này, các chuyên gia kinh tế nhìn nhận, việc thành lập quỹ nhà ở quốc gia sẽ giúp thị trường BĐS phát triển tích cực và là giải pháp đột phá để người dân dễ an cư.
Các chuyên gia kinh tế nhìn nhận, việc thành lập quỹ nhà ở quốc gia sẽ giúp thị trường BĐS phát triển tích cực và là giải pháp đột phá để người dân dễ an cư (Ảnh minh hoạ).
Góp phần giải quyết nhu cầu nhà ở ngày càng bức thiết
Trước đó, tại họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 3/2025, Bộ Xây dựng cho hay, đang nghiên cứu, rà soát để đề xuất giải pháp thành lập Quỹ Nhà ở quốc gia. Đến nay, Bộ Xây dựng đã chủ động giao đơn vị chuyên môn khẩn trương nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế, rà soát các quy định pháp luật hiện hành và đề xuất giải pháp để triển khai. Nhận xét về vấn đề này, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội BĐS TP.HCM (HoREA) cho rằng, đây là định chế rất cần thiết, là công cụ điều tiết thị trường bất động sản theo hướng phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững.
Đồng thời việc thành lập quỹ nhà ở quốc gia, trong đó có quỹ phát triển NƠXH sẽ giúp điều phối các nguồn vốn để thúc đẩy phát triển nhà ở giá rẻ, bao gồm cả NƠXH và nhà ở thương mại giá rẻ. Đây là những loại hình nhà ở đáp ứng nhu cầu của đa số người dân có thu nhập trung bình, thu nhập thấp.
Ông Châu cho rằng, cơ chế hỗ trợ của Quỹ Nhà ở quốc gia sẽ bao gồm cả phát triển nhà ở thương mại giá vừa túi tiền và phát triển NƠXH. Một trong những thách thức lớn nhất hiện nay là tình trạng đình trệ của hàng trăm dự án nhà ở thương mại và NƠXH. "Đối với TPHCM, có khoảng 220 dự án đang gặp vướng mắc. Trên cả nước, con số này có thể cao gấp ba lần. Nếu những rào cản pháp lý được tháo gỡ, nguồn cung nhà ở sẽ được khơi thông, góp phần giải quyết nhu cầu nhà ở ngày càng bức thiết”, ông Châu nói.
Cũng theo ông Châu, hệ thống pháp lý đang dần được hoàn thiện. Quốc hội đã ban hành các bộ luật quan trọng, Chính phủ có những nghị định, văn bản hướng dẫn nhằm tháo gỡ rào cản trong lĩnh vực đất đai, nhà ở và kinh doanh bất động sản. Những quy định này không chỉ giúp đơn giản hóa thủ tục hành chính mà còn tạo ra sự minh bạch, đồng bộ trong chính sách, thúc đẩy sự phát triển bền vững của thị trường bất động sản.
“Bên cạnh đó, một bước tiến quan trọng là việc Quốc hội thông qua Nghị quyết 171, cho phép thí điểm cơ chế thỏa thuận nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất để thực hiện dự án nhà ở thương mại. Đây là giải pháp giúp doanh nghiệp chủ động hơn trong việc tạo lập quỹ đất, thúc đẩy phát triển các dự án mới. Tại TPHCM, hơn 250 dự án đã được doanh nghiệp đăng ký tham gia theo cơ chế này, hứa hẹn sẽ mang lại nguồn cung dồi dào cho thị trường trong thời gian tới”, ông Châu cho hay.
Thành lập Quỹ Nhà là quyết sách đúng đắn, mang tầm chiến lược
TS. Võ Trí Thành, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chiến lược thương hiệu và cạnh tranh, nhấn mạnh, trong bối cảnh giá nhà đất tăng cao, việc thành lập Quỹ Nhà ở quốc gia không chỉ là một giải pháp mang tính thời điểm mà còn là một hướng đi chiến lược. Đây được xem là đòn bẩy quan trọng, không chỉ giúp hàng triệu người dân có cơ hội tiếp cận nhà ở phù hợp, mà còn góp phần điều tiết thị trường BĐS, hạn chế đầu cơ, từ đó thúc đẩy tăng trưởng kinh tế dài hạn.
Quỹ sẽ tập trung vào việc cung cấp nhà ở theo hình thức bán hoặc cho thuê với mức giá ưu đãi cho những người thu nhập trung bình hoặc thấp, công nhân tại các khu công nghiệp, lao động tự do, cán bộ, công chức, viên chức chưa có nhà ở ổn định và các gia đình trẻ gặp khó khăn về tài chính.
Tuy nhiên, ông Thành lưu ý, cơ chế xét duyệt và giám sát cần được xây dựng chặt chẽ để đảm bảo hiệu quả, tránh thất thoát và đảm bảo nguồn vốn đến đúng đối tượng thực sự có nhu cầu. Nếu triển khai bài bản, mô hình này có thể trở thành một giải pháp quan trọng giúp nhiều người dân tiếp cận nhà ở giá hợp lý, đồng thời góp phần ổn định và phát triển thị trường bất động sản bền vững.
Khẳng định chủ trương thành lập Quỹ Nhà ở quốc gia là một quyết sách đúng đắn, hợp lý và mang tầm chiến lược, ông Nguyễn Quang Huy, CEO Khoa Tài chính - Ngân hàng Trường Đại học Nguyễn Trãi cho rằng, nếu triển khai thành công, quỹ nhà ở quốc gia chắc chắn sẽ trở thành một giải pháp đột phá trong việc đảm bảo an sinh xã hội và phát triển đô thị bền vững.
"Quỹ Nhà ở quốc gia sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc tạo điều kiện cho người dân vay mua nhà với lãi suất thấp, trả góp dài hạn, giúp họ tiếp cận nhà ở mà không bị áp lực tài chính quá lớn. Quỹ cũng hỗ trợ phát triển nhà ở cho thuê giá rẻ để phục vụ nhóm đối tượng chưa có khả năng mua nhà", ông Huy nhìn nhận.
Đồng quan điểm, ông Nguyễn Thế Điệp, Phó Chủ tịch Câu lạc bộ Bất động sản Hà Nội khẳng định, chủ trương thành lập Quỹ Nhà ở quốc gia để phát triển nhà ở giá rẻ tại các đô thị lớn là mang tính đột phá. Vì quỹ này sẽ điều tiết thị trường BĐS về mặt vĩ mô, giá cả. Khi thị trường thiếu nguồn cung, Nhà nước sẽ mở quỹ để phát triển nhà ở, phục vụ an sinh xã hội. Khi nguồn cung vượt quá cầu thì Nhà nước sẽ đóng lại và điều tiết linh hoạt. "Tất nhiên, trong quá trình thực hiện cũng cần phải nghiên cứu, dựa vào quy hoạch chung, quy hoạch vùng, căn cứ thực tiễn để đưa ra chiến lược phù hợp", ông Điệp nói.
Chủ tịch HoREA Lê Hoàng Châu nhìn nhận, để đảm bảo nguồn cung thực sự đến tay người tiêu dùng, việc thành lập Quỹ Nhà ở quốc gia sẽ đóng vai trò quan trọng. Cơ chế này không chỉ giúp các chủ đầu tư tập trung phát triển nhà ở thương mại giá vừa túi tiền mà còn hỗ trợ mục tiêu xây dựng ít nhất 1 triệu căn NƠXH trong giai đoạn 2021 - 2030. Khi nguồn cung tăng, theo quy luật cung - cầu, giá nhà sẽ được điều chỉnh hợp lý hơn, đồng thời góp phần tái cấu trúc thị trường bất động sản một cách bền vững.
Theo TS. Võ Trí Thành, để Quỹ Nhà ở quốc gia vận hành hiệu quả và phát triển bền vững, cần đặc biệt lưu ý yếu tố nguồn vốn, đây chính là yếu tố cốt lõi. Nguồn vốn có thể đến từ nhiều kênh khác nhau. Trước hết, nguồn lực từ ngân sách Nhà nước sẽ đóng vai trò là yếu tố then chốt để quỹ vận hành.
Đây là nguồn vốn nền tảng giúp tạo niềm tin, kích thích sự tham gia của các thành phần kinh tế khác vào quá trình phát triển quỹ.
Bên cạnh đó, việc bổ sung nguồn lực xã hội cũng cần được triển khai. Ngoài ra, với tính chất là một chương trình xã hội, nguồn vốn quốc tế cũng là một kênh quan trọng cần được tính đến. Việc tận dụng nguồn vốn vay ưu đãi từ các tổ chức tài chính quốc tế như WB, Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB), các quỹ đầu tư phát triển đô thị hoặc nguồn vốn ODA sẽ giúp giảm áp lực lên ngân sách Nhà nước và đảm bảo nguồn lực dài hạn cho phát triển NƠXH, nhà ở giá rẻ.
Cùng với đó, vốn từ khu vực doanh nghiệp tư nhân cũng là nguồn lực vô cùng quan trọng. Các doanh nghiệp phát triển bất động sản có thể tham gia vào quỹ thông qua hình thức đồng tài trợ, hợp tác công - tư (PPP) hoặc đầu tư trực tiếp vào các dự án NƠXH, nhà ở giá rẻ