Sóc Trăng: Hành tím mất giá, thương lái thu mua cầm chừng

Hành tím mất mùa, rớt giá

Tại các vùng chuyên canh hành tím ở thị xã Vĩnh Châu (tỉnh Sóc Trăng), năng suất hành giảm nghiêm trọng do mưa trái mùa kéo dài, độ ẩm cao làm sâu bệnh phát sinh mạnh.

Ông Thạch An, một nông dân tại phường 1 cho biết, vụ này gia đình ông chỉ thu hoạch được chưa đầy một tấn hành/công (1.000m²). Trung bình mọi năm nhà ông thu hoạch được khoảng 1,7 tấn hành/công giảm gần một nửa so với năm ngoái.

“Đầu vụ, thời tiết khá thuận lợi, giúp bà con làm đất và gieo trồng suôn sẻ. Nhưng đến giữa mùa, mưa trái mùa kéo dài làm sâu bệnh bùng phát mạnh. Dù đã thử nhiều cách phòng trừ, nhưng sâu bệnh chỉ giảm được vài ngày rồi lại tái phát, khiến hành bị thối nhiều, củ nhỏ, chất lượng kém, khó bán. Không chỉ riêng nhà tôi, mà nhiều hộ trong vùng cũng gặp cảnh tương tự”, ông An chia sẻ.

Không chỉ chịu cảnh mất mùa, giá hành tím cũng đang rớt giá khiến nông dân gần như không có lợi nhuận, thậm chí lỗ. So với trước Tết Nguyên Đán, giá hành tím đã giảm 5.000 - 7000 đồng/kg. Hiện tại, hành tím loại đẹp chỉ có giá từ 15.000 - 16.000 đồng/kg, trong khi loại nhỏ hơn chỉ còn 11.000 - 12.000 đồng/kg.

Ông Thạch Dil - Giám đốc Hợp tác xã hành tím Vĩnh Châu, cho biết hiện nhiều nông dân đã thu hoạch xong nhưng do thương lái mua cầm chừng, số lượng thu mua rất hạn chế nên tồn đọng nhiều. Một số công ty thu mua để dự trữ đông lạnh với giá 15.000 - 16.000 đồng/kg, nhưng chỉ chọn những lô hành chất lượng cao, số lượng không nhiều. Trong khi đó, tại các chợ, giá hành tím liên tục giảm, không có sự ổn định.

“Hiện bà con nông dân đang tồn đọng khoảng 100 tấn hành tím, đây là một con số khá lớn. Hợp tác xã hành tím Vĩnh Châu đã tổ chức thu mua với giá thị trường khoảng 12.000 đồng/kg để hỗ trợ bà con. Đồng thời, chúng tôi cũng đang tích cực tìm kiếm đầu ra cho lượng hành này thông qua các kênh siêu thị và chợ đầu mối”, Giám đốc Hợp tác xã hành tím Vĩnh Châu cho biết.

Lời giải nào cho hành tím Vĩnh Châu?

Trước thực trạng này, ông Thạch Dil cho biết, một số hộ dân trong hợp tác xã đã thử nghiệm giống hành tím Maserati F1 (hay còn được gọi là hành tím Hà Lan), với năng suất cao hơn, củ đẹp và và mức giá cao hơn 1.000 - 2.000 đồng/kg so với hành truyền thống.

Đây là giống hành mới do Phòng Nông nghiệp và Môi trường thị xã Vĩnh Châu cũng phối hợp với Viện Nghiên cứu phát triển Đồng bằng sông Cửu Long và doanh nghiệp triển khai thử nghiệm tại thị xã Vĩnh Châu.

Tuy nhiên, theo người dân, mặc dù giống hành tím Maserati F1 có triển vọng phát triển tốt hơn so với hành tím truyền thống, nhưng nếu muốn mở rộng diện tích trồng thì cần có giải pháp liên kết tiêu thụ bền vững. Hiện tại, diện tích trồng giống hành này còn khá thấp, nên tình hình tiêu thụ thuận lợi vẫn chưa phản ánh hết những thách thức có thể gặp phải khi mở rộng sản xuất. Bên cạnh đó, giống hành tím mới này cũng đòi hỏi nhiều nhân công hơn, làm tăng chi phí sản xuất.

Ông Thạch Dil cho biết: “Giống hành tím Maserati F1 có ưu điểm là củ to, đẹp và năng suất cao hơn, nhưng hiện tại vẫn chưa thực sự được thị trường đón nhận rộng rãi. Nhiều khách hàng, đặc biệt là những người quen sử dụng hành tím truyền thống của Vĩnh Châu, vẫn còn e ngại và chưa sẵn sàng chấp nhận loại hành mới này. Họ cho rằng Maserati F1 không phải là hành tím Vĩnh Châu chính gốc nên không mặn mà mua”.

Vĩnh Châu hiện có khoảng 7.000ha hành tím được trồng hàng năm, bao gồm cả hành thương phẩm và hành giống. Để giúp nông dân vượt qua khó khăn, chính quyền địa phương đang triển khai Dự án “Chuyển đổi sang chuỗi giá trị hành tím bền vững ở Đồng bằng sông Cửu Long” với sự hỗ trợ từ Viện Nghiên cứu phát triển Đồng bằng sông Cửu Long (Trường Đại học Cần Thơ) và các doanh nghiệp. Dự án này hướng đến việc thử nghiệm các giống hành mới, cải tiến kỹ thuật canh tác và thiết lập chuỗi liên kết tiêu thụ ổn định.

Song song với các giải pháp về sản xuất, địa phương cũng đang đẩy mạnh các chương trình xúc tiến thương mại nhằm mở rộng thị trường tiêu thụ cho hành tím. Sở Công Thương tỉnh Sóc Trăng phối hợp với các đơn vị tổ chức nhiều hội chợ, kết nối cung cầu tại các tỉnh, thành phố lớn nhằm quảng bá sản phẩm hành tím Vĩnh Châu đến doanh nghiệp và người tiêu dùng trong nước.

Bên cạnh đó, Sóc Trăng cũng đang tập trung phát triển các sản phẩm OCOP (Chương trình Mỗi xã một sản phẩm) liên quan đến hành tím nhằm nâng cao giá trị gia tăng và giảm phụ thuộc vào tiêu thụ hành tươi. Hiện tại, các sản phẩm chế biến từ hành tím như hành tím sấy khô, hành tím muối chua, bột hành tím đã được chứng nhận OCOP 3 sao và 4 sao, từng bước chinh phục thị trường trong và ngoài nước.

Một số doanh nghiệp và hợp tác xã đang đẩy mạnh sản xuất để đưa các sản phẩm này lên sàn thương mại điện tử và hệ thống siêu thị, giúp nông dân có thêm đầu ra ổn định, không còn phụ thuộc hoàn toàn vào thương lái.