Thường vụ Quốc hội thống nhất giảm 50% thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu

Giải pháp kịp thời góp phần bình ổn thị trường xăng dầu

Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc, trước bối cảnh thị trường xăng dầu thế giới tiếp tục diễn biến phức tạp, giá dầu thô trên thị trường thế giới có xu hướng tăng cao, tình hình dịch Covid-19 trên thế giới và trong nước vẫn còn diễn biến phức tạp, để góp phần hỗ trợ phục hồi, phát triển sản xuất, kinh doanh, phát triển kinh tế - xã hội, căn cứ Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội dự án Nghị quyết về mức thuế bảo vệ môi trường (BVMT) đối với xăng, dầu, mỡ nhờn đến hết ngày 31/12/2022.

Cụ thể, Chính phủ đề xuất: Mức thuế BVMT đối với xăng, dầu, mỡ nhờn từ ngày Nghị quyết có hiệu lực thi hành đến hết ngày 31/12/2022 như sau: Xăng: Giảm 2.000 đồng/lít, từ 4.000 đồng/lít xuống 2.000 đồng/lít; dầu diesel, dầu mazut, dầu nhờn: Giảm 1.000 đồng/lít, từ 2.000 đồng/lít xuống 1.000 đồng/lít; mỡ nhờn: Giảm 1.000 đồng/kg, từ 2.000 đồng/kg xuống 1.000 đồng/kg; dầu hỏa: Giảm 700 đồng/lít, từ 1.000 đồng/lít xuống mức sàn 300 đồng/lít; nhiên liệu bay: Giữ như mức hiện hành đang được giảm là 1.500 đồng/lít theo Nghị quyết số 13/2021/UBTVQH15 ngày 31/12/2021 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Để đảm bảo tính kịp thời của chính sách, Chính phủ đề nghị Nghị quyết có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/4/2022 đến hết ngày 31/12/2022.

Đánh giá tác động của dự thảo Nghị quyết đến Ngân sách Nhà nước, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho hay, với dự kiến sản lượng tiêu thụ xăng, dầu, mỡ nhờn trong năm 2022 sẽ tương đương như thời điểm trước khi xảy ra dịch Covid-19 là năm 2019, khi đó, với mức thuế BVMT đối với xăng, dầu, mỡ nhờn như đề xuất thì dự kiến số thu thuế BVMT đối với xăng, dầu, mỡ nhờn sẽ giảm cả năm khoảng 29.035 tỷ đồng/năm, từ đó tác động làm giảm thu ngân sách Nhà nước (NSNN) (bao gồm cả thuế BVMT, thuế GTGT) cả năm khoảng 31.938 tỷ đồng/năm (số giảm thu NSNN bình quân tháng là 2.661,6 tỷ đồng/tháng). Nếu tính giảm mức thuế BVMT đối với xăng, dầu, mỡ nhờn từ ngày 01/4/2022 thì số giảm thu NSNN (bao gồm cả thuế BVMT, thuế GTGT) sẽ khoảng 23.954 tỷ đồng.

Bên cạnh đó, việc giảm mức thuế BVMT đối với xăng, dầu, mỡ nhờn như đề xuất sẽ góp phần trực tiếp làm giảm giá bán lẻ xăng, dầu, mỡ nhờn (bao gồm cả thuế GTGT) tương ứng là 2.200 đồng/lít đối với xăng; 1.100 đồng/lít đối với dầu diesel, dầu mazut, dầu nhờn; 1.100 đồng/kg đối với mỡ nhờn; 770 đồng/lít đối với dầu hỏa.

Việc giảm thuế BVMT đối với nhóm xăng, dầu, mỡ nhờn sẽ góp phần làm giảm giá bán, từ đó làm hạn chế sự gia tăng chi phí sản xuất, giảm giá thành sản phẩm, ổn định lạm phát. Đồng thời, góp phần làm giảm chỉ số CPI (giả thiết Nghị quyết có hiệu lực thi hành từ ngày 01/4/2022 và giá bán lẻ xăng dầu trong nước trong 9 tháng còn lại của năm 2022 ổn định như giá tại kỳ điều chỉnh ngày 11/3/2022 thì việc giảm thuế BVMT đối với xăng, dầu, mỡ nhờn sẽ giúp giảm CPI bình quân năm 2022 ước khoảng 0,76% - 0,85%).

Giảm thuế BVMT đối với mặt hàng xăng, dầu, mỡ nhờn cũng sẽ góp phần chia sẻ một phần lợi ích của Nhà nước đối với người dân, doanh nghiệp; góp phần giảm chi phí sản xuất của doanh nghiệp và tiết kiệm chi phí tiêu dùng cho người dân.

Báo cáo thẩm tra về dự án Nghị quyết, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính ngân sách của Quốc hội Nguyễn Phú Cường cho hay, đa số ý kiến cơ bản thống nhất việc trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, điều chỉnh giảm thuế đối với xăng, dầu, mỡ nhờn trong điều kiện hiện nay để kịp thời góp phần bình ổn thị trường xăng dầu trong bối cảnh nguồn cung xăng dầu khan hiếm; góp phần hỗ trợ phục hồi, phát triển kinh tế-xã hội sau dịch Covid-19; bảo đảm hài hòa lợi ích của người dân, doanh nghiệp, Nhà nước.

Về mức giảm, theo ông Cường, đa số ý kiến thống nhất với các mức giảm thuế theo đề xuất tại Tờ trình của Chính phủ vì việc giảm thuế là chính sách hỗ trợ, thể hiện sự chia sẻ của Nhà nước với người dân, doanh nghiệp trong bối cảnh vừa phục hồi kinh tế sau đại dịch Covid-19, vừa bị ảnh hưởng bởi biến động trên thị trường thế giới hiện nay, góp phần kiềm chế lạm phát, bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô.

Bên cạnh đó, ông Cường lưu ý, trong điều hành giá xăng dầu, đề nghị Chính phủ nghiên cứu khả năng giảm chu kỳ điều hành giá để cập nhật hơn với biến động của thị trường thế giới. Về lâu dài, ngoài việc trích lập Quỹ bình ổn giá xăng dầu bằng tiền, Chính phủ cần nghiên cứu khả năng bổ sung công cụ cho Quỹ bằng hiện vật (xăng dầu) để đa dạng hóa các công cụ có thể sử dụng tham gia điều tiết, hỗ trợ cho mục tiêu bình ổn thị trường xăng dầu trong nước.

Bám sát giá thế giới nhưng có sự quản lý của Nhà nước

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho rằng, việc điều chỉnh giảm thuế xăng, dầu, mỡ nhờn là cần thiết trong bối cảnh hiện nay, đáp ứng yêu cầu thực tiễn. Nhất là vừa qua tại phiên chất vấn đối với Bộ trưởng Bộ Công Thương, cử tri rất quan tâm tới vấn đề cung ứng, điều hành giá xăng dầu.

Theo ông Thanh, bản chất để giảm giá xăng, dầu có thể dùng sắc thuế khác để giảm giá xăng dầu trên thị trường nhưng các sắc thuế khác thuộc thẩm quyền của Quốc hội. Nếu chờ đến Quốc hội họp thì muộn quá, vì thế trước mắt là giảm thuế bảo vệ môi trường.

Với mức giảm như phương án Chính phủ trình, ông Thanh bày tỏ quan điểm đồng tình. Tuy nhiên ông Thanh cho rằng, về dài hạn phải sử dụng công cụ là thuế xuất nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt. Bên cạnh đó, còn có các công cụ khác như Quỹ bình ổn giá xăng dầu khi vừa qua sử dụng chưa linh hoạt. Vì thế, thời gian tới điều hành giá xăng dầu cần công khai, minh bạch hơn, cũng như cân nhắc giảm giá cơ sở trong tính giá xăng dầu.

Phát biểu tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho rằng, xăng dầu là mặt hàng thiết yếu thuộc diện bình ổn giá, nguyên tắc điều hành phải bám sát giá thế giới nhưng có sự quản lý của Nhà nước, bình ổn giá để đạt đa mục tiêu chứ không đơn thuần là CPI.

Tán thành với tờ trình của Chính phủ, theo Chủ tịch Quốc hội, mức giảm 2.000 đồng là giải pháp tình thế. Đây là mức giảm tối đa. Sau đó, Thủ tướng căn cứ vào diễn biến tình hình giá dầu sẽ quyết định cụ thể để cho linh hoạt vì tình hình từ nay đến cuối năm còn biến động mà chưa lường hết được. Nếu Ủy ban Thường vụ Quốc hội họp liên tục, rồi chính sách thay đổi liên tục có khi lại không kịp thời.

Với 100% ý kiến tán thành, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã biểu quyết thông qua Nghị quyết về mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu, dầu, mỡ nhờn. Thời gian áp dụng từ ngày 1/4/2022 đến 31/12/2022.