Vị thế của TPHCM sau sáp nhập: Hình thành siêu đô thị mới

Theo lộ trình, Nghị quyết có hiệu lực từ ngày 1/9 và TPHCM mới sẽ đi vào hoạt động từ ngày 15/9. Ngoài kỳ vọng thúc đẩy phát triển kinh tế, hạ tầng và đô thị hóa, ngành du lịch được xem là một trong những lĩnh vực chịu ảnh hưởng trực tiếp và sâu sắc nhất.

Một trong những kỳ vọng lớn nhất khi hình thành siêu đô thị mới là khả năng phát triển du lịch theo hướng thông minh và bền vững. Với nền tảng công nghệ và nhân lực từ TPHCM, đô thị mới này có điều kiện ứng dụng các giải pháp công nghệ cao như trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, thực tế tăng cường (AR/VR) vào hoạt động du lịch: từ điều phối dòng khách, bản đồ số, vé điện tử đến các trải nghiệm tương tác tại di tích lịch sử hoặc bảo tàng.

Ngoài ra, không gian đô thị mở rộng giúp quy hoạch thêm các khu vực phát triển dịch vụ - du lịch mới tại vùng ven như Bến Cát, Phú Mỹ, Bình Châu. Những khu vực này có thể trở thành vệ tinh nghỉ dưỡng, vui chơi hoặc tổ hợp MICE, giảm tải áp lực cho TPHCM và Vũng Tàu trong mùa cao điểm… Nếu định hướng đúng, theo các chuyên gia, ngành du lịch trong siêu đô thị này hoàn toàn có thể trở thành mô hình điểm về phát triển bền vững, nâng cao chất lượng sống và tăng trưởng xanh cho toàn vùng.

Việc sáp nhập sẽ tạo ra một trung tâm kinh tế-đô thị mới có sức cạnh tranh mạnh mẽ. Đánh giá về cơ hội phát triển kinh tế, theo đại biểu Nguyễn Quang Huân (đoàn Bình Dương), TPHCM mới sau sáp nhập sẽ trở thành một địa phương lớn nhất cả nước về quy mô GRDP, sẽ là đầu tàu rất mạnh ở phía Nam, tạo động lực phát triển của cả khu vực đồng bằng Đông Nam Bộ và Tây Nam Bộ, nhờ thế kinh tế trong khu vực đấy sẽ được phát triển theo xu hướng phát triển của TPHCM.

“Tôi nghĩ đây là cơ hội rất tốt cho việc phát triển kinh tế không phải chỉ khu vực mà là cho cả nước”, ông Huân nhìn nhận, khi hợp nhất thì rõ ràng sẽ tạo ra một không gian mới cho cả 3 địa phương. TPHCM là trung tâm tài chính - thương mại lớn nhất cả nước. Bà Rịa - Vũng Tàu nắm giữ những lợi thế chiến lược về cảng biển nước sâu, năng lượng và du lịch biển. Nếu Bà Rịa - Vũng Tàu phát triển công nghiệp như Bình Dương và các doanh nghiệp TPHCM thì vẫn còn rất nhiều dư địa.

Nói về tiềm năng của TPHCM mới sau hợp nhất, Tiến sỹ Trần Du Lịch, Chủ tịch Hội đồng tư vấn Nghị quyết 98 của TPHCM cho rằng, thành phố mới nếu khai thác được tiềm năng sẽ trở thành một siêu đô thị mà không có đô thị nào tại Đông Nam Á sánh bằng.

TPHCM mới sẽ có hàng hải, trung tâm công nghiệp, trung tâm tài chính thương mại, du lịch biển đảo rất lớn. Lợi thế của các đô thị riêng lẻ sẽ được hội tụ vào thành phố mới sau sáp nhập.

Vẫn theo Tiến sỹ Trần Du Lịch, phải nhìn nhận việc sáp nhập ba địa phương "không phải dấu cộng mà là dấu nhân," là việc cộng hưởng các yếu tố thuận lợi để phát triển thành một siêu đô thị.

Do đó, phải tính toán lại quy hoạch theo hướng TPHCM mới không phải là đơn vị hành chính cấp tỉnh mà là một tiểu vùng kinh tế, từ đó rà soát các chỉ số cơ cấu kinh tế, phân bổ địa bàn, sử dụng đất.

Theo các chuyên gia, việc trở thành một siêu đô thị cũng đặt ra bài toán mới về tổ chức không gian đô thị. Với dân số lên đến hàng chục triệu người sau sáp nhập, TPHCM mở rộng có điều kiện để phát triển những dự án hạ tầng quy mô lớn, hiện đại như hệ thống metro, bệnh viện hàng ngàn giường, trung tâm logistics tầm cỡ khu vực...

Tuy nhiên, một đô thị lớn như vậy, các chuyên gia cho rằng, không thể phát triển theo kiểu truyền thống - dồn hết mọi tiện ích, dịch vụ, hạ tầng vào trung tâm, mà phải phát triển theo hướng “đa trung tâm”.

Tức là ở mỗi khu vực Đông, Tây, Nam, Bắc đều có các trung tâm đô thị vệ tinh, đảm bảo người dân ở đâu cũng có thể tiếp cận hạ tầng thiết yếu trong khoảng 15 phút đi bộ hoặc đạp xe: trường học, bệnh viện, công viên, trung tâm văn hóa thể thao...

Điều này giúp giảm tải áp lực giao thông vào trung tâm, hạn chế ô nhiễm và nâng cao chất lượng sống đồng đều cho cư dân toàn vùng. Đây là một thử thách lớn trong giai đoạn chuyển đổi nhưng nếu làm tốt, sẽ giúp thành phố phát triển bền vững hơn.

Cùng nói về việc sáp nhập sẽ tạo nên bước ngoặt lịch sử cho TPHCM, đại biểu Quốc hội Trần Hoàng Ngân (đoàn TPHCM) cho rằng: “Vấn đề quan trọng là sự tương hỗ các tiềm lực, thế mạnh của các địa phương vào một địa phương lớn và phát triển hơn. TPHCM mới sẽ là một đầu tàu mới, hiện đại hơn và gắn “3 động cơ” để thúc đẩy thành phố tiếp tục là một đầu tàu kinh tế quan trọng của cả nước".

Theo ông Ngân, khi 3 địa phương hợp nhất thành TPHCM mới sẽ đóng góp 1/4 GDP của cả nước, 1/3 tổng thu ngân sách của cả nước và hơn 1/5 tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của cả nước.

Do đó, ông rất kỳ vọng vào sự tăng tốc phát triển của "siêu đô thị" này, khi hợp nhất cùng Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu thì một TPHCM mới sẽ hình thành, đóng vai trò là đầu tàu phát triển quan trọng trong thời gian tới.