Chính phủ đề xuất giảm 2% thuế VAT đến hết năm 2026 có gì mới?

“Đề xuất mở rộng đối tượng được áp dụng và kéo dài thời gian thực hiện chính sách giảm 2% thuế suất thuế VAT nhằm thể chế hóa mục tiêu về phát triển kinh tế - xã hội năm 2025 với mục tiêu tăng trưởng đạt 8% trở lên, góp phần tạo nền tảng vững chắc để đạt tốc độ tăng trưởng hai con số trong giai đoạn 2026-2030”, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng báo cáo trước Quốc hội.

Giảm thuế VAT, ngân sách giảm gần 122.000 tỷ đồng

Thực tiễn, giai đoạn từ năm 2022 đến 6 tháng đầu năm 2025, Quốc hội đã quyết nghị giảm 2% thuế suất thuế VAT với các nhóm hàng hóa, dịch vụ đang áp dụng mức thuế suất thuế VAT 10% (còn 8%), trong đó trừ một số nhóm hàng hóa, dịch vụ. 

Chính sách này, theo ông Thắng, đã tạo điều kiện rất lớn giúp doanh nghiệp giảm chi phí sản xuất, tăng lợi nhuận, tăng khả năng kích cầu. Dù vậy, nền kinh tế trong nước còn gặp nhiều khó khăn, đặc biệt khi Mỹ công bố áp thuế đối ứng với các nước, trong đó có Việt Nam. 

Để tạo động lực thúc đẩy, phát triển cho nền kinh tế, hỗ trợ người dân, doanh nghiệp, Chính phủ cho rằng, cần tiếp tục thực hiện chính sách giảm thuế VAT.

Bộ trưởng Bộ Tài chính cũng cho hay, phương án giảm thuế tại dự thảo nghị quyết lần này có sự thay đổi nội dung so với quy định trong các nghị quyết của Quốc hội trước đây.

Cụ thể, theo ông Thắng, chỉ giảm thuế VAT với hàng hóa, dịch vụ đang chịu thuế suất 10%.

Trong đó, Chính phủ đề xuất mở rộng đối tượng được giảm 2% thuế suất thuế VAT với hàng hóa, dịch vụ phục vụ cho sản xuất kinh doanh, du lịch, tiêu dùng.

Quy định này nhằm hỗ trợ tăng sức mua, kích cầu tiêu dùng, du lịch nội địa, hàng hoá đặc biệt góp phần quan trọng trong sản xuất kinh doanh như: Sản phẩm, dịch vụ công nghệ thông tin, sản phẩm từ kim loại đúc sẵn, than cốc, dầu mỏ tinh chế, sản phẩm hoá chất, than ở khâu nhập khẩu và than bán ra ở khâu kinh doanh thương mại, xăng, dầu.

Phương án Chính phủ đề xuất cũng nêu rõ việc không giảm thuế VAT với hàng hóa là tài nguyên khoáng sản, trừ hàng hóa đặc biệt góp phần quan trọng trong sản xuất kinh doanh như sản phẩm khai khoáng (trừ than), sản phẩm kim loại.

Hàng hoá, dịch vụ thuộc đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt (trừ xăng) cũng là đối tượng không được giảm thuế VAT.

Còn những dịch vụ như viễn thông, hoạt động tài chính, ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm, kinh doanh bất động sản, tiếp tục thuộc nhóm không được giảm thuế như trước đây.

Thời gian áp dụng Chính phủ đề xuất là từ ngày 1/7 đến hết 31/12/2026. 

Đánh giá tác động của chính sách này đến thu ngân sách Nhà nước, Chính phủ tính toán số giảm thu ngân sách trong 6 tháng cuối năm 2025 và cả năm 2026 gần 122.000 tỷ đồng.

Lo ngại tiếp tục giảm thuế tạo tiền lệ không tốt

Thẩm tra nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho biết, đa số ý kiến trong cơ quan này nhất trí với đề xuất của Chính phủ.

Theo cơ quan thẩm tra, chính sách giảm thuế VAT lần này được Chính phủ kiến nghị cho thời gian áp dụng dài hơn (18 tháng) và với phạm vi mở rộng hơn so với những lần giảm thuế trước đây. Vì vậy, việc ban hành nghị quyết riêng có thể là phù hợp để bảo đảm tính quy phạm pháp luật.

Song cũng có ý kiến trong cơ quan thẩm tra cho rằng việc liên tục gia hạn và kéo dài chính sách giảm thuế tạo tiền lệ không tốt, khiến chính sách thuế trở nên thiếu tính ổn định và không nhất quán.

Ngoài ra, dư địa tài khóa, dư địa chính sách bị thu hẹp sẽ làm giảm khả năng ứng phó khi có khủng hoảng kinh tế nghiêm trọng hơn trong tương lai.

Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị, Chính phủ có giải pháp hiệu quả để bảo đảm khắc phục được các khó khăn, vướng mắc trong thực hiện chính sách do vẫn có các hàng hóa, lĩnh vực loại trừ, không được giảm thuế, bảo đảm mục tiêu dễ thực hiện và tạo thuận lợi cho người nộp thuế đồng thời.

Chính phủ cũng cần đánh giá kỹ hơn về tác động đối với nguồn thu ngân sách Nhà nước, bảo đảm việc thực hiện chính sách giảm thuế gắn với mục tiêu ổn định tài khóa trung hạn và an toàn nợ công, bảo đảm nhất quán với các chính sách thuế khác như thuế bảo vệ môi trường, thuế tiêu thụ đặc biệt…, theo cơ quan thẩm tra.

Vẫn theo ông Mãi, có quan điểm đề nghị rà soát để xem xét đối với một số mặt hàng chịu tác động của chiến tranh thương mại và chính sách thuế đối ứng của Mỹ. 

Cạnh đó, có ý kiến cho rằng, chỉ còn 3 nhóm hàng hóa, dịch vụ đề xuất không giảm thuế, do đó đề nghị Bộ Tài chính rà soát, trường hợp chênh lệch thu 2% thuế VAT đối với các nhóm hàng hóa, dịch vụ này không quá lớn, có thể cân nhắc giảm thuế đối với tất cả hàng hóa, dịch vụ, đảm bảo tính công bằng.