Kín đơn hàng đến hết quý 2, xuất khẩu dệt may vẫn nhiều \"nút thắt\" lớn

Đơn hàng nhiều, tín hiệu thị trường tốt hơn 2 năm trước

Tổng Giám đốc Tổng Công ty May 10 Thân Đức Việt cho biết, dù gặp nhiều khó khăn, nhưng nhờ linh hoạt trong chiến lược, hiện toàn bộ mặt hàng truyền thống của doanh nghiệp đều đã kín đơn hàng đến hết tháng 6.2022; đặc biệt, dù dịch COVID-19 vẫn diễn biến phức tạp, nhưng tình hình thị trường tốt hơn các năm 2020, 2021.

Để đáp ứng yêu cầu giao hàng, doanh nghiệp đang tăng tốc mở rộng năng lực sản xuất để đáp ứng các đơn hàng, đặc biệt là khi các Hiệp định thương mại tự do có hiệu lực thi hành đã tác động tích cực đến hoạt động xuất khẩu dệt may trong năm 2022. Hiện tại, May 10 đang tập trung tận dụng 2 FTA lớn là CPTPP và EVFTA. Trong 2 FTA này, tận dụng EVFTA dễ hơn bởi tỉ trọng hàng may mặc xuất khẩu của Việt Nam vào Châu Âu (EU) hiện đang rất thấp so với tiềm năng.

Ông Thân Đức Việt cũng dự báo, Hiệp định EVFTA hỗ trợ tăng trưởng xuất khẩu vào EU nên chắc chắn sẽ tăng mạnh trong năm 2022 và các năm tiếp theo, May 10 cũng đang chuẩn bị điều kiện để đáp ứng yêu cầu của thị trường, đẩy mạnh xuất khẩu vào thị trường RCEP trong tương lai.

Mặc dù dịch COVID-19 diễn biến phức tạp, nhưng các doanh nghiệp đã có kinh nghiệm ứng phó và thích ứng, vừa đảm bảo chống dịch vừa tăng tốc sản xuất. Ông Lê Tiến Trường - Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Dệt may Việt Nam (Vinatex), cho hay: Năm 2022, Vinatex đặt mục tiêu tăng trưởng chung trên 8%, trong đó tập trung vào tỉ lệ giá trị gia tăng và tỉ suất lợi nhuận trên vốn phải đạt từ 20-25%. Để phát triển bền vững trong năm 2022, Vinatex xác định sẽ tập trung đẩy mạnh giải pháp chuyển đổi số; tiếp tục hình thành năng lực cung ứng đủ lớn cho ngành hàng dệt kim.

Theo Chủ tịch Hội đồng quản trị Tổng công ty May Hưng Yên (Hugaco) Nguyễn Xuân Dương, hiện Hugaco đã có đơn hàng đến tháng 5.2022, đồng thời tiếp tục đầu tư về thiết bị, chuyển đổi công nghệ số,... nhằm tăng năng suất, giá gia công. 

Nguyên liệu sản xuất, chi phí logistics và nhiều thách thức lớn

Theo ông Trương Văn Cẩm - Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Dệt May Việt Nam (VITAS) ngành dệt may phát triển rất nhanh nhưng vẫn yếu khâu nguyên liệu đầu vào nên VITAS mong muốn Chính phủ sớm phê duyệt “Chiến lược phát triển ngành dệt may và da giày Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2035” để ngành có thể tự túc nguyên phụ liệu, đáp ứng quy tắc xuất xứ của các hiệp định thương mại tự do.

“Bên cạnh đó, cùng với sự nỗ lực của doanh nghiệp, ngành dệt may hy vọng nhà nước có cơ chế hỗ trợ đặc thù, chính sách cụ thể để khuyến khích phát triển công nghiệp hỗ trợ, bao gồm quy hoạch tổng thể, phân bổ thu hút đầu tư, các quỹ khuyến khích xuất khẩu, hỗ trợ tài chính, lãi suất, tỉ giá... để giúp doanh nghiệp nâng cao sức cạnh tranh trên thị trường quốc tế” – ông Trương Văn Cẩm đề xuất.

VITAS nhận định, trong năm 2022, doanh nghiệp dệt may trong nước sẽ tiếp tục phải đối mặt với hàng loạt thách thức từ nội tại như: Chi phí vận tải cao gấp 3 lần so với mức trung bình 5 năm trở lại đây; bất lợi về tỉ giá khiến dệt may Việt Nam giảm sức cạnh tranh trước các đối thủ; mất cân đối lao động, doanh nghiệp khu vực phía Nam vẫn thiếu lao động, trong khi khu vực này chiếm khoảng 40% tổng kim ngạch xuất khẩu của cả ngành...

Hiện nay chi phí logistics đang chiếm tới 9,3% giá thành sản phẩm dệt may. Trong điều kiện thực tế, cước vận chuyển một container 40 feet từ châu Á đến Bờ Tây Hoa Kỳ có giá từ 1.600 USD đến 2.100 USD vào tháng 7.2019; đã tăng lên từ 21.000 USD đến 23.000 USD. Dự kiến năm 2022, giá vận chuyển có thể vẫn tiếp tục tăng và duy trì ở mức cao. Đây chính là thách thức lớn đối với giá thành sản phẩm dệt may xuất khẩu.

Điều đáng lưu ý là dệt may vẫn phải đối mặt với hàng loạt vấn đề khó khăn khác như: Sự cạnh tranh của các đối thủ dệt may mạnh như Trung Quốc, Ấn Độ, Bangladesh...; vấn đề khai mở thêm thị trường, thị phần của hàng hóa dệt may, không thể “ru ngủ” bản thân với 39 tỉ USD mà ngành đã đã đạt được trong năm 2021.

Theo Trung tâm Thông tin Công nghiệp và Thương mại (Bộ Công Thương), năm 2021, ngành dệt may đã về đích với 39 tỉ USD kim ngạch xuất khẩu, tăng 11,2% so với năm trước. Tuy nhiên, xét về thị phần, dệt may Việt Nam không có sự cải thiện. Hơn nữa, dù thị trường dệt may khởi sắc nhưng nhiều đối thủ của dệt may Việt Nam như Bangladesh, Ấn Độ… cũng tăng tốc và có nhiều nỗ lực để bù đắp những thiếu hụt về kim ngạch trong năm 202, dệt may Việt Nam cần nỗ lực để không bị các đối thủ này vượt mặt.