Kinh tế Việt Nam tăng tốc giữa những bất ổn toàn cầu

Những thách thức của kinh tế Việt Nam

Trong nửa đầu năm 2025, bất chấp những thách thức gia tăng đáng kể từ bất ổn kinh tế toàn cầu, kinh tế Việt Nam tiếp tục duy trì đà tăng trưởng tích cực, phản ánh sự phục hồi mạnh mẽ và những nỗ lực cải cách kinh tế của Chính phủ.

Theo số liệu mà Cục Thống kê, Bộ Tài chính mới công bố, trong 4 tháng đầu năm 2025, kinh tế vĩ mô cơ bản ổn định, lạm phát được kiểm soát tốt. Tăng trưởng kinh tế trong quý I ước đạt 6,93%, mức cao nhất so với cùng kỳ trong giai đoạn 2020-2025.

Kinh tế tăng trưởng đồng đều trên tất cả các lĩnh vực. Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa đạt 276,89 tỷ USD trong 4 tháng đầu năm, tăng 15,7% so với cùng kỳ năm trước. Cán cân thương mại hàng hóa xuất siêu là 3,79 tỷ USD.

Tổng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đăng ký trong 4 tháng đầu năm ước đạt 13,82 tỷ USD, tăng gần 40% so với cùng kỳ năm trước, trong đó vốn thực hiện ước đạt trên 6,7 tỷ USD, tăng 7,3% - cho thấy Việt Nam vẫn tiếp tục là điểm đến hấp dẫn đối với các nhà đầu tư nước ngoài.

Số liệu từ các ngành du lịch và dịch vụ cũng đều cho thấy những kết quả tương đối tích cực. Ngành du lịch có sự phục hồi mạnh mẽ. Khách quốc tế đến Việt Nam trong 4 tháng đầu năm đạt gần 7,67 triệu lượt, tăng 23,8% so với cùng kỳ năm trước. Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tăng 9,9% trong 4 tháng đầu năm so với cùng kỳ năm 2024.

Nhận định về tình hình tăng trưởng kinh tế Việt Nam, ông Nguyễn Bá Hùng, chuyên gia kinh tế trưởng của Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) nhận định: Kinh tế Việt Nam bước đầu tăng trưởng tích cực, thế nhưng, thách thức đang chờ ở phía trước vẫn là không nhỏ.

Theo chuyên gia của ADB, trước hết, tỷ lệ doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường ở mức cao, với 78,8 nghìn doanh nghiệp trong quý I/2025, tăng 7% so với cùng kỳ năm 2024. Như vậy, bình quân một tháng có gần 26,3 nghìn doanh nghiệp rút khỏi thị trường.

Bên cạnh đó, tỷ lệ tồn kho ngành chế biến, chế tạo tăng. Ông Hùng cho rằng, việc Hoa Kỳ áp thuế đối ứng đã tạo áp lực lên ngành sản xuất Việt Nam mà biểu hiện rõ nhất là sự sụt giảm Chỉ số Nhà quản trị mua hàng (PMI) tháng 4/2025, xuống còn 45.6 điểm. Trong đó sản lượng, số lượng đơn đặt hàng mới và việc làm đều giảm đáng kể. Thị trường cũng ghi nhận tốc độ tăng chi phí đầu vào chậm lại và giá cả đầu ra giảm.

“Điều này cho thấy các nhà sản xuất lo ngại về cầu sụt giảm do tác động của thuế quan ảnh hưởng đến sản xuất trong thời gian tới”, ông Hùng nói.

Kinh tế Việt Nam sẽ đạt mức tăng trưởng 6,6% trong năm 2025

Trong báo cáo Triển vọng Phát triển Châu Á tháng Tư năm 2025, ADB dự báo nền kinh tế Việt Nam sẽ đạt mức tăng trưởng 6,6% trong năm 2025 và 6,5% vào năm 2026, sau mức tăng trưởng mạnh mẽ 7,1% trong năm 2024. Cần lưu ý là dự báo này chưa tính đến khả năng tác động của các biện pháp thuế quan có thể bị Hoa Kỳ áp dụng như đã công bố vào ngày 2/4/2025.

Ông Hùng cho rằng, những bất ổn bên ngoài như leo thang thuế quan cùng với các biện pháp trả đũa, cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine kéo dài và tình trạng bất ổn đang tiếp diễn tại Trung Đông gây áp lực lên tăng trưởng kinh tế toàn cầu nói chung và tăng trưởng kinh tế Việt Nam nói riêng.

Thêm vào đó, tăng trưởng chậm lại ở các nền kinh tế lớn là các đối tác thương mại quan trọng của Việt Nam như Trung Quốc, EU và Hoa Kỳ có thể ảnh hưởng hơn nữa tới triển vọng tăng trưởng kinh tế của Việt Nam.

Trong năm 2025, đầu tư (bao gồm đầu tư công, FDI và đầu tư tư nhân) cùng với xuất khẩu và tiêu dùng trong nước được xác định là ba động lực chính cho tăng trưởng kinh tế.

So với năm 2024, các động lực kinh tế đối ngoại như FDI và xuất khẩu sẽ gặp nhiều khó khăn hơn trong năm 2025 và sẽ tác động ít hơn đến tăng trưởng. Việt Nam sẽ cần dựa vào các yếu tố còn lại để duy trì và thúc đẩy tăng trưởng.

Đầu tư công tiếp tục giữ vai trò là một trong những động lực tăng trưởng chủ yếu trong năm nay. Chính phủ đang nỗ lực thúc đẩy giải ngân đầu tư công như một biện pháp kích thích tài khóa.

Nợ công của Việt Nam được kiểm soát tốt, ước tính ở mức 36-37% GDP đến cuối năm 2024 nên dư địa tài khóa còn nhiều để Việt Nam tăng cường đầu tư vào các dự án phát triển cơ sở hạ tầng quan trọng. Mức tăng phân bổ đầu tư công lên $36 tỷ với mục tiêu giải ngân 95% trong năm 2025 là một biện pháp rất quan trọng.

Đầu tư trực tiếp nước ngoài vẫn có thể là động lực tăng trưởng đáng kể. Trong bối cảnh các doanh nghiệp FDI tiếp tục đa dạng hóa chuỗi cung ứng, Việt Nam vẫn là điểm đến hấp dẫn các nhà đầu tư nước ngoài bởi môi trường chính trị ổn định và lực lượng lao động lành nghề.

Tuy nhiên, tình trạng bất định trong các biện pháp thuế quan thời gian tới có thể làm chậm lại hoạt động FDI, khi các nhà đầu tư lựa chọn tạm dừng để theo dõi diễn biến tiếp theo.

“Đầu tư tư nhân được kỳ vọng sẽ tăng lên khi Việt Nam tiếp tục thực hiện cải cách thể chế, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, đặc biệt chính sách khuyến khích sự phát triển của khu vực tư nhân”, ông Hùng nói.

Trong bối cảnh thương mại quốc tế còn nhiều bất ổn, nhu cầu bên ngoài yếu, tiêu dùng nội địa đang giữ vai trò quan trọng trong việc duy trì đà tăng trưởng.

"Việc kéo dài chính sách giảm thuế VAT tới cuối năm 2026 là bước đi tích cực cho phục hồi tiêu dùng nội địa. Với vị thế tài khóa vững chắc, Việt Nam có thể cân nhắc cắt giảm thuế thu nhập, giảm chi phí cho doanh nghiệp và mở rộng chi tiêu xã hội để tăng cường lực đẩy cho nền kinh tế", ông Hùng nhấn mạnh.