Iran bác đề nghị nối lại đàm phán của Mỹ

Reuters ngày 21-10 đưa tin, Đại giáo chủ Khamenei cho rằng, một thỏa thuận nếu đạt được dưới sức ép và có kết quả định sẵn thì không thể coi đó là một thỏa thuận thực sự. Lãnh tụ tối cao Iran cũng bác bỏ tuyên bố của ông chủ Nhà Trắng rằng các cuộc không kích của Mỹ hồi tháng 6 năm nay đã phá hủy ngành công nghiệp hạt nhân của Tehran, đồng thời nhấn mạnh rằng, việc nước Cộng hòa Hồi giáo duy trì các cơ sở hạt nhân là vấn đề nội bộ của nước này. "Tổng thống Mỹ tự hào nói rằng họ đã ném bom và phá hủy ngành công nghiệp hạt nhân của Iran. Vậy cứ để họ mơ đi. Việc Iran có cơ sở hạt nhân hay không có liên quan gì đến Mỹ? Những can thiệp này là không phù hợp, sai lầm và mang tính cưỡng ép", Reuters dẫn lời Đại giáo chủ Khamenei.

Đại giáo chủ Ayatollah Ali Khamenei phát biểu tại một sự kiện ở Tehran, ngày 20-10. Ảnh: Reuters

Phát biểu của lãnh tụ tối cao Iran được đưa ra sau khi Tổng thống Donald Trump cho biết Washington sẽ đạt thỏa thuận khi Tehran sẵn sàng. Phát biểu trước Quốc hội Israel hồi tuần trước, Tổng thống Donald Trump tuyên bố, Mỹ đang "dang rộng vòng tay hữu nghị và hợp tác"; cho rằng đạt thỏa thuận với Mỹ sẽ là "quyết định tốt nhất" của Iran.

Iran và Mỹ đã từng tiến hành 5 vòng đàm phán gián tiếp liên quan đến chương trình hạt nhân của Tehran và dỡ bỏ các biện pháp trừng phạt của Washington. Tuy nhiên, các cuộc đàm phán đã bị đình trệ sau khi Mỹ và Israel tấn công các cơ sở hạt nhân của Iran trong cuộc xung đột kéo dài 12 ngày hồi tháng 6 năm nay.

Hôm 18-10 vừa qua, Bộ Ngoại giao Iran tuyên bố nước Cộng hòa Hồi giáo không còn bị ràng buộc bởi các hạn chế của Liên hợp quốc đối với chương trình hạt nhân sau khi thỏa thuận hạt nhân năm 2015, hay còn có tên gọi chính thức là Kế hoạch hành động chung toàn diện (JCPOA), chính thức hết hiệu lực. Tuy nhiên, Iran vẫn khẳng định “cam kết với con đường ngoại giao”. Tuyên bố nhấn mạnh, theo Nghị quyết 2231 của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, “ngày chấm dứt hiệu lực” của JCPOA được ấn định là 18-10-2025, đúng 10 năm sau khi văn kiện được thông qua. “Kể từ thời điểm này, toàn bộ điều khoản, hạn chế và cơ chế liên quan tới chương trình hạt nhân của Iran chấm dứt hiệu lực”, Bộ Ngoại giao Iran nêu rõ.

Trong thư gửi Liên hợp quốc ngày 18-10, Ngoại trưởng Iran Seyed Abbas Araghchi khẳng định, việc JCPOA hết hiệu lực khiến các biện pháp trừng phạt “trở nên vô hiệu". Trước đó, nhóm E3 (gồm Anh, Pháp và Đức) cáo buộc Iran không hợp tác với Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) và kêu gọi Tehran quay lại bàn đàm phán với Mỹ. Theo sáng kiến của nhóm E3, lần đầu tiên trong một thập niên, các biện pháp trừng phạt toàn diện của Liên hợp quốc đối với Iran đã được khôi phục hồi cuối tháng 9 năm nay.

Trên thực tế, hồi tháng 7 vừa qua, Iran đã đình chỉ hợp tác với IAEA vì cho rằng cơ quan này đã không lên án các vụ tấn công của Mỹ và Israel nhằm vào cơ sở hạt nhân của nước Cộng hòa Hồi giáo. Đến tháng 9 năm nay, Iran và IAEA đã ký thỏa thuận nối lại hợp tác. Tân Hoa xã ngày 21-10 dẫn lời Thư ký Hội đồng An ninh quốc gia tối cao Iran (SNSC) Ali Larijani tuyên bố, thỏa thuận nối lại hợp tác giữa Tehran với IAEA đã không còn hiệu lực sau sáng kiến của nhóm E3 và mọi đề xuất từ IAEA nhằm nối lại hợp tác sẽ được xem xét tại SNSC. Ông Larijani đồng thời bác bỏ các tuyên bố gần đây của Tổng giám đốc IAEA Rafael Grossi về kho dự trữ uranium làm giàu ở mức 60% của Iran, cho rằng các báo cáo này không còn bất kỳ tác động nào.