Cần rà soát lại hệ thống thủy điện nhỏ và việc xả lũ để tránh “quy trình đúng, hậu quả nặng nề”

Đề nghị rà soát lại hệ thống thủy điện nhỏ và việc xả lũ để tránh “quy trình đúng, hậu quả nặng nề”, được đại biểu Quốc hội nêu ra khi thảo luận ở hội trường dự thảo Luật Quy hoạch sửa đổi; việc điều chỉnh Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, sáng 28/11.

Nhiều dự án “chờ và chờ” vì quy trình phê duyệt quy hoạch kéo dài

Góp ý vào dự thảo Luật Quy hoạch sửa đổi, đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (đoàn TP HCM) đề nghị cân nhắc luật hóa thêm cơ chế “nộp hồ sơ điện tử đồng bộ” kèm thời hạn bắt buộc phản hồi của từng cơ quan. Điều này để rút ngắn thời gian phê duyệt quy hoạch mà vẫn bảo đảm chất lượng.

“Thực tiễn nhiều dự án trọng điểm đang bị chậm do quy trình nội bộ kéo dài, làm tăng chi phí và giảm sức cạnh tranh của nền kinh tế", đại biểu dẫn chứng và cho rằng, đây là một gánh nặng cho chủ đầu tư.

Đại biểu đoàn TP HCM cho hay, nhà đầu tư phản ánh về một số quy hoạch chi tiết dù đã hoàn thành đầy đủ nhưng vẫn phải trải qua nhiều vòng thẩm định nội bộ tại các cơ quan khác nhau.

Thay vì quy trình một cửa, nhà đầu tư buộc phải chạy đua với thời gian và con người, đi lại giữa các cơ quan Nhà nước với nhau nhiều lần chỉ để giải trình những nội dung đã được làm rõ trong hồ sơ, theo ông Hùng.

“Có những dự án phải chờ hàng tháng trời để lấy được văn bản góp ý từ một phòng, ban, sau đó tiếp tục chờ và chờ”, ông Hùng nói và nhận định, điều này không chỉ gây lãng phí cơ hội và thời gian mà còn làm xói mòn niềm tin khiến nhiều nhà đầu tư chán nản, buộc phải tạm dừng hoặc phải rút lui khỏi các dự án.

Chung mối quan tâm, đại biểu Quốc hội Hà Sỹ Đồng (đoàn Quảng Trị) nhấn mạnh rút ngắn quy trình lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch là cần thiết nhằm tránh lỡ cơ hội đầu tư.

Theo ông, cần gộp nội dung lấy ý kiến - giải trình - thẩm định vào quy trình liên thông; áp dụng thẩm định song song để giảm thời gian xử lý hồ sơ.

Đại biểu đoàn Quảng Trị cũng kiến nghị trao quyền điều chỉnh quy hoạch tỉnh mạnh hơn để tăng tính chủ động. “Hiện địa phương phải xin nhiều cấp khi điều chỉnh cục bộ, dù phạm vi nhỏ, gây chậm trễ và giảm tính cạnh tranh trong thu hút đầu tư”, ông Đồng nói.

Vì vậy, ông đề nghị cho phép tỉnh tự điều chỉnh cục bộ trong biên độ hợp lý; được kiến nghị điều chỉnh quy hoạch ngành khi có hiệu quả kinh tế - xã hội vượt trội; khuyến khích mạnh mẽ phát triển logistics, không gian ngầm, đô thị TOD, năng lượng tái tạo.

Đại biểu Hà Sỹ Đồng cũng đề nghị có cơ chế quyết định cuối cùng rõ ràng trong xử lý mâu thuẫn. Theo đại biểu, khi không có cơ quan phân xử cuối, quy hoạch có thể kéo dài nhiều năm.

Ông kiến nghị quy định Thủ tướng Chính phủ là người ra quyết định cuối cùng đối với các mâu thuẫn lớn, đồng thời đặt thời hạn xử lý để tránh trì hoãn.

Cần thiết kế hệ thống quy hoạch hồ, thủy điện sau “đỉnh lịch sử” lũ lụt

Từ hậu quả và thiệt hại nặng nề do các trận “đại hồng thủy” vừa qua ở một số địa phương, đại biểu Trịnh Xuân An (đại biểu hoạt động chuyên trách tại Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại) đề xuất quy hoạch tổng thể quốc gia, quy hoạch đô thị, quy hoạch các vùng miền phải gắn với việc quản trị rủi ro về thiên tai.

“Cần đầu tư thêm hệ thống quan trắc liên vùng và liên tỉnh để xử lý những hậu quả do thiên tai gây ra”, ông An nhấn mạnh.

Để phòng chống rủi ro thiên tai, theo ông An, cần phải áp dụng những chuẩn mới, những số liệu mới từ những “đỉnh lịch sử” vừa rồi được ghi nhận tại các địa phương, để từ đó thiết kế hệ thống quy hoạch, nhất là liên quan đến các hồ, hệ thống thủy điện.

Đại biểu Trịnh Xuân An cũng đề xuất rà soát lại toàn bộ hệ thống thủy điện nhỏ, đánh giá lại quy trình xả lũ để tránh việc “quy trình đúng nhưng hậu quả nặng nề”.

Trong phân vùng hiện nay, có vùng hơn 10 tỉnh, nhưng có những vùng chỉ có 3 tỉnh, như Đông Nam Bộ hiện nay có TP HCM, Đồng Nai và Tây Ninh.

Nhấn mạnh đây là vùng “ít tỉnh nhất nhưng quan trọng nhất” trong đóng góp tăng trưởng cho cả nước, đại biểu An cho rằng, cần có cơ chế đặc thù trong việc điều phối vùng để vùng có tính đặc thù có thêm thẩm quyền, điều kiện khơi thông điểm nghẽn và phát triển vai trò động lực.

Đại biểu Quốc hội Phạm Trọng Nhân (đoàn TP HCM) nhấn mạnh, việc điều chỉnh Quy hoạch tổng thể quốc gia phải ăn khớp với mô hình 34 tỉnh, thành và 2 cấp chính quyền. Nghĩa là, các tỉnh mới sau sáp nhập phải được thiết kế lại cấu trúc đô thị - nông thôn - công nghiệp - dịch vụ dựa trên dữ liệu dân cư, năng suất, rủi ro khí hậu, không thể chỉ ghép “hai quy hoạch cũ lại với nhau” và xem như hoàn thành.

“Như vùng TP HCM rất cần quy hoạch và 1 cơ chế cho 1 siêu đô thị động lực trung tâm”, ông Nhân nói.

Ông cho rằng, quy hoạch tổng thể quốc gia không phải bản đồ địa lý, mà là bản đồ năng suất của quốc gia. “Nếu không thay đổi cách nhìn, nói về mục tiêu tăng trưởng hai con số và thoát bẫy thu nhập trung bình sẽ rất khó thuyết phục”, theo lời đại biểu Phạm Trọng Nhân.