Viện Kiểm sát Nhân dân thành phố Hà Nội: Nâng cao hiệu quả giải quyết khiếu nại, tố cáo đạt 93,3%

Trụ sở Viện KSND thành phố Hà Nội. Ảnh: vkshanoi.gov.vn

Trên cơ sở Chỉ thị công tác năm 2025 của Viện trưởng Viện KSND tối cao và các kế hoạch, hướng dẫn của cấp trên, Viện KSND thành phố Hà Nội đã tiến hành xây dựng chương trình công tác và hướng dẫn công tác kiểm sát và giải quyết đơn khiếu nại, tố cáo (KNTC) trong hoạt động tư pháp để triển khai thực hiện nhiệm vụ. Công tác quản lý, chỉ đạo, điều hành được thể hiện rõ nét qua việc phân công các kiểm sát viên theo dõi sát sao tình hình thực hiện chỉ tiêu nghiệp vụ tại các Viện Kiểm sát cấp dưới, kịp thời đôn đốc các đơn vị chưa hoàn thành; xây dựng lịch tiếp công dân hàng tháng cho lãnh đạo Viện, đảm bảo hoạt động này diễn ra đúng quy định pháp luật.

Công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo được lãnh đạo Viện quan tâm chú trọng, từ việc tiếp nhận phân loại đơn đến việc giải quyết đều được thực hiện đúng trình tự, thủ tục; thời hạn và thẩm quyền giải quyết KNTC được đảm bảo đúng quy định của pháp luật. Hoạt động kiểm tra, xác minh giải quyết đơn KNTC được thực hiện theo đúng kế hoạch, đảm bảo về thời hạn, đúng quy định pháp luật. Khi có kết quả giải quyết đã được thông báo cho người KNTC biết.

Đối với công tác tiếp nhận, xử lý và giải quyết đơn KNTC trong hoạt động tư pháp cũng được hoàn thiện. Có các quy định, phân công nhiệm vụ cụ thể cho Phòng Kiểm sát và giải quyết đơn KNTC trong hoạt động tư pháp cũng như các phòng nghiệp vụ khác, có cơ chế phối hợp. Chất lượng xử lý đơn KNTC trong hoạt động tư pháp ngày một nâng cao.

Trên nền tảng quản lý chặt chẽ đó, kết quả công tác tiếp công dân, giải quyết KNTC từ 1/10/2024 đến 30/6/2025 đã cho thấy những con số ấn tượng. Cụ thể, Viện KSND thành phố đã tiếp nhận 4.838 đơn mới từ nhiều nguồn, đồng thời tổ chức tiếp 668 lượt công dân. Trong số đó, lãnh đạo Viện đã trực tiếp tiếp 8 lượt, bao gồm một vụ việc phức tạp là tiếp đoàn khoảng 100 người bị hại trong vụ án Lừa đảo chiếm đoạt tài sản của Công ty Nhật Nam đến từ nhiều tỉnh, thành. Toàn bộ quy trình tiếp nhận, phân loại và xử lý đơn được đảm bảo đúng quy định pháp luật 100%. 

Trong số đơn mới, có 19 đơn/14 việc thuộc thẩm quyền giải quyết trực tiếp của Viện Kiểm sát, 3.722 đơn thuộc trách nhiệm kiểm sát được chuyển tới cơ quan điều tra, tòa án, và cơ quan thi hành án, và 1.083 đơn không thuộc thẩm quyền đã được chuyển tới các cơ quan chức năng khác. 

Đối với các đơn thuộc thẩm quyền giải quyết của Viện KSND thành phố (tổng cộng 30 đơn/21 việc, tính cả đơn cũ chuyển sang), đơn vị đã giải quyết được 28 đơn/19 việc, đạt tỷ lệ cao là 93,3%.

Không chỉ giải quyết các vụ việc thuộc thẩm quyền, vai trò kiểm sát việc giải quyết KNTC của các cơ quan tư pháp khác cũng được đẩy mạnh. Qua công tác kiểm sát, nhiều vi phạm về trình tự, thủ tục của các cơ quan tư pháp đã được phát hiện. 

Trọng tâm của hoạt động trong năm 2025 được xác định là khâu đột phá "Nâng cao chất lượng công tác kiểm sát giải quyết khiếu nại, tố cáo trong tố tụng dân sự, tố tụng hành chính". Thực hiện nhiệm vụ này, Viện KSND thành phố đã nghiêm túc triển khai Hướng dẫn số 19/HD-VKSTC, qua đó phát hiện nhiều thiếu sót của tòa án trong việc giải quyết khiếu nại thuộc lĩnh vực này. 

Để nâng cao hiệu quả, đơn vị đã tăng cường trách nhiệm quản lý của lãnh đạo, yêu cầu mỗi cán bộ, kiểm sát viên tự nghiên cứu nâng cao trình độ, đồng thời đẩy mạnh quan hệ phối hợp với tòa án Nhân dân ngay từ khâu tiếp nhận, xử lý đơn. Các biện pháp cụ thể như yêu cầu tòa án gửi bổ sung các quyết định còn thiếu và chủ động rà soát, đôn đốc việc gửi báo cáo đã được triển khai quyết liệt.

Tuy nhiên, bên cạnh những nỗ lực và kết quả đạt được, công tác này vẫn còn đối mặt với vô số khó khăn, vướng mắc. Việc phát hiện vi phạm của các cơ quan tư pháp vẫn còn bị động, phụ thuộc nhiều vào các cuộc kiểm sát trực tiếp hoặc sự hợp tác gửi tài liệu từ các cơ quan này, điều mà trên thực tế chưa được thực hiện đầy đủ. Nhiều vấn đề pháp lý phức tạp vẫn chưa có hướng dẫn cụ thể, ví dụ như cách xử lý khiếu nại đối với Bản kết luận điều tra khi vụ án đã chuyển sang giai đoạn truy tố hoặc xét xử, hoặc khi đối tượng bị khiếu nại (một quyết định tố tụng) không còn tồn tại do đã bị hủy bỏ hoặc thay thế. 

Một thách thức khác đến từ thực tiễn tiếp công dân, khi cán bộ phải đối mặt với những công dân có thái độ thiếu tôn trọng, quá khích nhưng lại thiếu chế tài xử lý hiệu quả. Thêm vào đó, một trở ngại lớn về mặt kỹ thuật là phần mềm Quản lý đơn khiếu nại, tố cáo của ngành thường xuyên quá tải, bị lỗi, dẫn đến việc hai cấp Viện KSND thành phố không thể cập nhật dữ liệu trong suốt 6 tháng đầu năm 2025.

Từ những kết quả đã đạt được, trong thời gian tới, Viện KSND thành phố Hà Nội sẽ tiếp tục thực hiện tốt việc tiếp công dân; tiếp nhận, phân loại, xử lý đơn khiếu nại, tố cáo; phối hợp chặt chẽ với các đơn vị nghiệp vụ để giải quyết kịp thời các đơn KNTC thuộc thẩm quyền. Kiểm sát chặt chẽ việc giải quyết KNTC của các cơ quan tư pháp để tích lũy vi phạm để tổng hợp kiến nghị chung. Phấn đấu để hoàn thành các chỉ tiêu ngành đề ra trong công tác giải quyết và kiểm sát việc giải quyết KNTC.

Đồng thời, quán triệt các chỉ thị, nghị quyết của Đảng, pháp luật của Nhà nước về công tác giải quyết KNTC đến từng cán bộ, kiểm sát viên nhất là các phòng nghiệp vụ nhằm nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm của cán bộ, kiểm sát viên trong việc giải quyết đơn KNTC trong hoạt động tư pháp.