Thứ trưởng Bộ Y tế: Thuốc giả phát hiện chủ yếu ở cơ sở bán lẻ hoặc qua kênh bán hàng điện tử

Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh cho biết, sản xuất, kinh doanh thuốc giả, thực phẩm giả không chỉ là vấn đề của một quốc gia đơn lẻ mà là vấn đề mang tính toàn cầu, diễn biến ngày càng phức tạp với nhiều phương thức, thủ đoạn hết sức tinh vi.

Thuốc giả, thực phẩm giả là “một hiểm họa”

Thời gian vừa qua, tại Việt Nam, liên tiếp những vụ sản xuất, buôn bán thuốc giả, thực phẩm giả đã bị các cơ quan chức năng phát hiện, xử lý, khởi tố, bị dư luận xã hội lên án.

“Thuốc giả, thực phẩm giả gây ra những tác hại, hệ lụy nguy hiểm với sức khỏe, kinh tế và các khía cạnh xã hội khác như làm giảm hiệu quả điều trị, gây hại trực tiếp đến sức khỏe và tính mạng người tiêu dùng; gây thiệt hại về kinh tế, làm xói mòn niềm tin xã hội, suy giảm uy tín của các doanh nghiệp chân chính, tiềm ẩn nguy cơ mất an ninh trật tự, an toàn xã hội”, ông Vinh nói.

Vì thế, phiên giải trình được tổ chức, theo ông Vinh, nhằm đánh giá thực trạng sản xuất, kinh doanh, lưu hành thuốc giả, thực phẩm giả; đánh giá kết quả đạt được, những khó khăn, hạn chế và nguyên nhân của khó khăn, hạn chế.

Trên cơ sở đó, các cơ quan chức năng sẽ đề xuất, kiến nghị giải pháp để chống thuốc giả, thực phẩm giả, ngăn chặn lưu hành, quảng cáo, sản xuất, kinh doanh thuốc giả, thực phẩm giả và tổ chức thực hiện hiệu quả, đẩy lùi vấn nạn này.

Thuốc giả, thực phẩm giả, theo Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh là chủ đề “rất nóng, nóng từ mỗi gia đình, mỗi người dân”.

“Chúng ta đều nhận thức sâu sắc rằng, tác hại của thuốc giả, thực phẩm giả với sức khỏe Nhân dân và nền kinh tế rất lớn, đến mức có thể coi đây là một hiểm họa”, Phó Chủ tịch Quốc hội nói và nhấn mạnh, nguy hiểm nhất là tác hại trực tiếp, lâu dài đến sức khỏe, thậm chí tính mạng người sử dụng.

Bà cho hay, quan điểm, chủ trương của Đảng và chính sách pháp luật của Nhà nước thể hiện rõ tinh thần quyết liệt đấu tranh tiến tới triệt tiêu hiểm họa này.

Từ đầu năm đến nay, Chính phủ cũng đã nỗ lực tập trung triển khai đợt cao điểm đấu tranh với tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng là “tuyên chiến không khoan nhượng với tình trạng thuốc giả, thực phẩm giả để bảo vệ sức khỏe, tính mạng, quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân, doanh nghiệp; bảo vệ an ninh, an toàn sức khỏe cho nhân dân, góp phần phục vụ đất nước phát triển nhanh, bền vững”.

Đánh giá rất cao sáng kiến tổ chức phiên giải trình, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị các đại biểu Quốc hội tiếp tục phát huy tinh thần trách nhiệm, dân chủ, xây dựng, nêu câu hỏi “ngắn gọn, rõ ràng”, tập trung vào những vấn đề mà cử tri, nhân dân đặc biệt quan tâm.

Trong đó, theo bà Thanh, cần lưu ý các nội dung về xây dựng, ban hành, triển khai chính sách pháp luật về dược và an toàn thực phẩm; hoạt động cấp phép lưu hành, kiểm tra, thanh tra, phát hiện, xử lý vi phạm liên quan đến sản xuất kinh doanh, lưu hành thuốc giả, thực phẩm giả.

Hành vi quảng cáo sai sự thật đối với các sản phẩm thuốc, thực phẩm; công tác quản lý, sử dụng và thực trạng cơ sở vật chất, trang thiết bị, tổ chức bộ máy, nhân sự trong hoạt động của các trung tâm kiểm nghiệm trong cả nước so với yêu cầu phát triển của khoa học công nghệ và chuyển đổi số hiện nay, cũng là nội dung Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị quan tâm.

Bà Thanh cũng đề nghị Bộ trưởng Bộ Y tế, Bộ trưởng Bộ Công Thương và đại diện lãnh đạo các bộ, ngành liên quan trả lời giải trình thẳng thắn, đi thẳng vào trọng tâm vấn đề, phân tích, đánh giá đúng thực tế những hạn chế, làm rõ nguyên nhân, xác định cụ thể trách nhiệm, từ đó đưa ra các giải pháp hữu hiệu, thiết thực, khả thi để khắc phục có hiệu quả, đúng địa chỉ.

Không ghi nhận thuốc giả ở các cơ sở khám chữa bệnh

Báo cáo giải trình việc thực hiện chính sách pháp luật về phòng chống thuốc giả, Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên cho tỷ lệ thuốc không đạt chất lượng, thuốc giả giảm mạnh từ hơn 10% những năm 1990-1991 xuống dưới 2% những năm gần đây.

“Theo đánh giá của Tổ chức y tế thế giới, tỷ lệ thuốc không đạt chất lượng và thuốc giả của Việt Nam ở mức thấp so với trung bình của thế giới”, ông Tuyên nói.

Dù vậy, ông Tuyên cho biết, gần đây có những vụ việc sản xuất, kinh doanh thuốc giả bị quan chức năng phát hiện và triệt phá, điển hình là các đường dây sản xuất, buôn bán kháng sinh giả tại Hà Nội, Cần Thơ, Bến Tre (tháng 8/2024) và đường dây thuốc, thực phẩm bảo vệ sức khỏe giả trên nhiều địa bàn.

Về nguyên nhân, Thứ trưởng Bộ Y tế cho rằng. do nhu cầu thuốc cho công tác khám chữa bệnh của nhân dân tăng cao, đặc biệt sau dịch Covid-19; lợi nhuận trong hoạt động sản xuất, kinh doanh thuốc giả cao.

Thương mại điện tử và mạng xã hội (Zalo, Facebook, Youtube) là kênh chủ đạo để tiêu thụ thuốc giả, lợi dụng tâm lý người tiêu dùng muốn mua thuốc giá rẻ, tự điều trị, theo ông Tuyên

Trong khi đó, nhân sự làm công tác phòng chống thuốc giả của ngành y tế khá mỏng cả ở cấp Trung ương và địa phương; các trung tâm kiểm nghiệm tại các địa phương mặc dù đã được tâm đầu tư nhưng phần lớn trong số này chưa đáp ứng được yêu cầu.

Đặc biệt, theo Thứ trưởng Bộ Y tế, thuốc giả, thuốc không đạt chất lượng ở khu vực bán lẻ cao hơn khu vực sản xuất, nhập khẩu và bán buôn.

“Trong nhiều năm trở lại đây, không ghi nhận thuốc giả ở các cơ sở khám chữa bệnh, thuốc giả phát hiện chủ yếu ở các cơ sở bán lẻ hoặc qua các kênh bán hàng điện tử”, ông Tuyên nói.