Nghị quyết số 71-NQ/TW: Hợp tác, hội nhập để giáo dục đại học vươn tầm quốc tế
Nghị quyết số 71-NQ/TW ngày 22/8/2025 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo đã đề ra nhiều nhiệm vụ, giải pháp quan trọng, để giáo dục và đào tạo thực sự trở thành động lực then chốt cho sự phát triển bứt phá của đất nước. Một trong những nhóm nhiệm vụ, giải pháp quan trọng Nghị quyết 71 đề ra là đẩy mạnh hợp tác và hội nhập quốc tế sâu rộng trong giáo dục và đào tạo. Đây là một giải pháp chiến lược trong định hướng phát triển của các cơ sở giáo dục, trong đó có các trường đại học - nơi đào tạo nhân lực đồng thời đóng vai trò tổ chức khoa học - công nghệ, nơi tập trung nhiều nhà khoa học của đất nước.
* Thúc đẩy đào tạo nhân lực chất lượng cao
Nghị quyết số 71-NQ/TW của Bộ Chính trị đã nêu rõ: Đẩy mạnh hợp tác và hội nhập quốc tế sâu rộng trong giáo dục và đào tạo, trong đó mở rộng, đa dạng hóa và làm sâu sắc hơn các cơ chế hợp tác quốc tế trong giáo dục, đào tạo và nghiên cứu khoa học; tăng cường áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế trong hệ thống giáo dục quốc dân phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh Việt Nam; thúc đẩy đàm phán, ký kết các thỏa thuận, hiệp định về hợp tác giáo dục, đào tạo, khoa học, công nghệ; tham gia các tổ chức bảo đảm chất lượng, phát triển giáo dục quốc tế…
Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Văn Phúc khẳng định, hợp tác quốc tế là một trong những nhiệm vụ, giải pháp quan trọng được nêu trong các nghị quyết của Đảng về phát triển giáo dục và đào tạo. Đặc biệt, Nghị quyết 71-NQ/TW: Hợp tác, hội nhập để giáo dục đại học vươn tầm quốc tế của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo, trước đó là Nghị quyết 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, Nghị quyết 59-NQ/TW về hội nhập quốc tế trong tình hình mới là những nghị quyết mang tính đột phá, tạo chuyển biến quan trọng cho các ngành, lĩnh vực trong đó có giáo dục và đào tạo.
Theo Tiến sĩ Bùi Trần Quỳnh Ngọc, Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh, các chương trình hợp tác giữa các trường đại học trên thế giới, các hoạt động giao lưu cũng như dự án hợp tác nghiên cứu quốc tế đang mở ra những cơ hội học tập tiềm năng và hướng nghiên cứu mới. Dưới tầm nhìn phát triển bền vững, hội nhập quốc tế trong giáo dục chính là giải pháp giúp đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, có đủ kiến thức và kỹ năng làm việc trong môi trường toàn cầu. Cùng với đó, xu hướng dịch chuyển lao động quốc tế làm gia tăng tính cạnh tranh với nguồn lao động trong nước, từ đó cho thấy tính cấp thiết của việc đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao và đặt ra các vấn đề về xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng nhân lực trong nước có trình độ quốc tế. Trước nhiệm vụ cấp thiết ấy, giáo dục không thể đứng ngoài cuộc. Hội nhập quốc tế trong giáo dục chính là xu hướng không thể đảo ngược của các cơ sở giáo dục đại học hiện nay.
Cùng quan điểm, Thạc sĩ Bùi Minh Nghĩa, Trường Đại học Tài chính - Marketing cho rằng, trong xu thế hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng trên tất cả các lĩnh vực, hợp tác quốc tế trong giáo dục và đào tạo diễn ra như một tất yếu khách quan và ngày càng khẳng định vai trò quan trọng trong phát triển. Bối cảnh phát triển mạnh mẽ của khoa học - công nghệ đang thúc đẩy giáo dục đại học của mỗi quốc gia không ngừng đổi mới, sáng tạo càng đặt ra yêu cầu phải hội nhập quốc tế để cập nhật nhanh chóng những xu thế mới, tri thức mới trong quá trình đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao.
* Nâng tầm trong giai đoạn phát triển mới
Tiến sĩ Bùi Trần Quỳnh Ngọc cho rằng, hội nhập quốc tế trong giáo dục là xu thế tất yếu tại các cơ sở giáo dục đại học ngày nay với các hình thức liên kết, hợp tác đào tạo, quốc tế hóa chương trình đào tạo ngày càng được mở rộng và đa dạng hóa, góp phần nâng tầm cơ sở đào tạo trong giai đoạn mới.
Hội nhập quốc tế trong giáo dục gồm nhiều hình thức hội nhập đa dạng, trong đó nổi bật là liên kết đào tạo với nước ngoài. Liên kết đào tạo mang nhiều giá trị to lớn, giúp nâng cao chất lượng đào tạo hệ thống giáo dục đại học trong nước, từ đó nâng cao vị thế của nền giáo dục Việt Nam trên bản đồ giáo dục quốc tế.
Theo Tiến sĩ Bùi Trần Quỳnh Ngọc, để đạt được giá trị ý nghĩa ấy, việc xây dựng chương trình đào tạo cần đi đôi với kiểm định để đảm bảo chất lượng chương trình; kiểm định ngay sau khi có sinh viên tốt nghiệp và kiểm định theo chu kì để rà soát và nâng cao chất lượng liên kết đào tạo, không để xảy ra tình trạng giảm uy tín về mặt chất lượng đào tạo. Các cơ sở giáo dục đại học tại Việt Nam cần chú trọng việc lựa chọn các cơ sở giáo dục đối tác nước ngoài uy tín và chất lượng, phát triển các ngành mũi nhọn đặc thù, đúng chuyên môn để thu hút học viên chất lượng cho chương trình. Để làm được điều này, ngoài việc nghiên cứu, tìm hiểu các cơ sở đào tạo nước ngoài, cơ sở giáo dục đại học Việt Nam còn cần theo dõi xu hướng xã hội, xu hướng thị trường việc làm để lựa chọn ngành nghề, tìm kiếm đối tác và xây dựng đề án phù hợp với tình hình thực tiễn...
Chia sẻ về đẩy mạnh hợp tác khoa học, đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp với các tổ chức quốc tế, Phó Giáo sư Lê Nguyễn Đoan Khôi (Đại học Cần Thơ) cho biết, Đại học Cần Thơ có quan hệ hợp tác khoa học - công nghệ với nhiều tổ chức quốc tế, trường đại học và viện nghiên cứu trên thế giới. Đơn vị tích cực tìm kiếm và mở rộng các mối quan hệ hợp tác quốc tế nhằm nâng cao năng lực đào tạo, nghiên cứu và chuyển giao công nghệ, đặc biệt trong các lĩnh vực tiên tiến như trí tuệ nhân tạo, bán dẫn. Điều này được thể hiện qua các chuyến thăm và làm việc của lãnh đạo Đại học Cần Thơ với nhiều trường đại học tại Đài Loan (Trung Quốc), Hàn Quốc, Australia, Bỉ. Đại học Cần Thơ cũng là đối tác trong “University Incubator Consortium” - liên minh hợp tác giữa các trường đại học, sáng kiến chung giữa các trường đại học ở châu Á và châu Phi nhằm xây dựng năng lực hỗ trợ khởi nghiệp, thúc đẩy trao đổi kiến thức, kỹ năng và chia sẻ tài nguyên. Sự hợp tác quốc tế này không chỉ mang lại nguồn lực, kinh nghiệm mà còn mở ra cơ hội tiếp cận thị trường toàn cầu cho các nhà khởi nghiệp từ Cần Thơ.
Cùng ở Đồng bằng sông Cửu Long, Phó Giáo sư Lương Minh Cừ, Hiệu trưởng Trường Đại học Cửu Long thông tin, trong định hướng chiến lược phát triển, Trường Đại học Cửu Long tiếp tục đẩy mạnh giải pháp tăng cường hội nhập quốc tế, thích ứng xu thế toàn cầu hóa, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cho thời đại cách mạng công nghiệp lần thứ tư, nâng cao năng lực nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ, khẳng định vị thế và thương hiệu trong khu vực cũng như quốc tế, đồng thời tạo nhiều cơ hội học tập, việc làm thuận lợi cho sinh viên.
Thời gian qua, Trường Đại học Cửu Long đã đào tạo trên 600 lưu học sinh đến từ nước Lào, Campuchia và một số quốc gia khác. Trường cũng ký kết hợp tác đào tạo, chuyển giao công nghệ, trao đổi sinh viên với trên 70 trường đại học, cao đẳng, tập đoàn tại nhiều quốc gia, vùng lãnh thổ. Cùng với đó, trường tích cực tổ chức nhiều hội thảo khoa học quốc tế, thu hút sự tham gia của nhiều nhà khoa học trên thế giới, tập trung vào các vấn đề đang nhận dược nhiều sự quan tâm như: đào tạo nguồn nhân lực y tế phục vụ nhu cầu trong nước và quốc tế; kết nối công nghệ và các mô hình khởi nghiệp đổi mới sáng tạo…
Đóng chân trên địa bàn Đông Nam Bộ, vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, Trường Đại học Lạc Hồng phấn đấu đến năm 2030 trở thành trường đại học định hướng ứng dụng hàng đầu tại Việt Nam. Vì vậy, trường tăng cường hợp tác quốc tế - mở rộng không gian học thuật quốc tế cho sinh viên. Hiện nay, Trường Đại học Lạc Hồng có gần 10.000 sinh viên theo học với trên 30 chương trình đào tạo bậc đại học và sau đại học, trong đó nhiều chương trình đã đạt các kiểm định quốc tế. Mới đây, trường cũng đã công bố hợp tác toàn diện với Arizona State University - một trong những trường đại học có uy tín tại Mỹ, góp phần tạo thuận lợi để sinh viên tiếp cận mạng lưới học thuật và doanh nghiệp toàn cầu, gia tăng lợi thế cạnh tranh trong môi trường hội nhập
Theo Tiến sĩ Lâm Thành Hiển, Hiệu trưởng Trường Đại học Lạc Hồng, trường đang đẩy mạnh hợp tác xây dựng các chương trình đào tạo trình độ đại học và sau đại học theo chuẩn quốc tế; đồng thời trao đổi sinh viên giữa Trường Đại học Lạc Hồng và các trường có uy tín trên thế giới. Đối với hoạt động nghiên cứu và chuyển giao công nghệ, trường tăng cường thực hiện các nghiên cứu khoa học, công bố kết quả nghiên cứu trên các tạp chí quốc tế, chuyển giao kết quả nghiên cứu khoa học - công nghệ giữa trường với các trường, doanh nghiệp nước ngoài, góp phần khẳng định vị thế của nhà trường trong hệ thống giáo dục đại học Việt Nam, hướng đến tiêu chuẩn toàn cầu./.
Thanh Trà