Thông tư số 122/2025/TT-BTC: Chuẩn hóa điều kiện phát hành chứng quyền

Ảnh minh họa.

Bộ Tài chính vừa ban hành Thông tư số 122/2025/TT-BTC hướng dẫn về chứng quyền có bảo đảm, tạo lập khuôn khổ pháp lý thống nhất cho việc chào bán, giao dịch và quản lý rủi ro đối với sản phẩm chứng quyền trên thị trường chứng khoán. Thông tư được xây dựng theo hướng chuẩn hóa điều kiện phát hành, lấy các tiêu chí định lượng làm cơ sở kiểm soát quy mô và chất lượng thị trường.

Một trong những nội dung trọng tâm của Thông tư số 122/2025/TT-BTC là chuẩn hóa điều kiện đối với chứng khoán cơ sở của chứng quyền. Theo đó, cổ phiếu làm tài sản cơ sở phải thuộc nhóm cổ phiếu có quy mô và thanh khoản cao, cụ thể là VN30 (hoặc VN30, HNX30 trong giai đoạn chuyển tiếp). Đồng thời, cổ phiếu phải đạt giá trị vốn hóa bình quân tối thiểu 5.000 tỷ đồng trong 6 tháng gần nhất, qua đó loại bỏ các mã có quy mô trung bình, dễ biến động mạnh.

Bên cạnh tiêu chí vốn hóa, Thông tư quy định rõ yêu cầu về thanh khoản và mức độ tự do chuyển nhượng. Cổ phiếu cơ sở phải có giá trị giao dịch bình quân từ 50 tỷ đồng/ngày hoặc tổng khối lượng giao dịch trong 6 tháng đạt tối thiểu 25% lượng cổ phiếu tự do chuyển nhượng. Đặc biệt, tỷ lệ free-float tối thiểu 20% được xác định là điều kiện bắt buộc nhằm bảo đảm cổ phiếu có đủ nguồn cung thực sự trên thị trường.

Ngoài các tiêu chí định lượng, cổ phiếu cơ sở còn phải đáp ứng các điều kiện về chất lượng doanh nghiệp, bao gồm thời gian niêm yết tối thiểu 6 tháng, doanh nghiệp phát hành kinh doanh có lãi, không có lỗ lũy kế theo báo cáo tài chính gần nhất và không thuộc diện cảnh báo, kiểm soát hay hạn chế giao dịch. Danh sách cổ phiếu đủ điều kiện làm chứng khoán cơ sở được Sở giao dịch chứng khoán rà soát, công bố định kỳ hằng quý.

Song song với việc “lọc” cổ phiếu cơ sở, Thông tư số 122/2025/TT-BTC cũng đặt ra trần phát hành chứng quyền nhằm kiểm soát rủi ro tích tụ. Theo đó, với mỗi cổ phiếu cơ sở, tổng số cổ phiếu quy đổi từ toàn bộ chứng quyền đã phát hành không được vượt quá 10% lượng cổ phiếu tự do chuyển nhượng. Quy định này giúp hạn chế tình trạng phát hành dồn dập chứng quyền trên một mã cổ phiếu, tránh gây méo mó cung - cầu và rủi ro phòng ngừa cho tổ chức phát hành.

Ở cấp độ từng công ty chứng khoán, mỗi đợt chào bán chứng quyền chỉ được quy đổi tối đa 1,5% lượng cổ phiếu tự do chuyển nhượng của chứng khoán cơ sở. Khi tổng quy mô phát hành tiến sát ngưỡng 10%, tổ chức phát hành phải thực hiện các biện pháp điều chỉnh để bảo đảm tuân thủ trần phát hành theo quy định.

Với các yêu cầu được lượng hóa rõ ràng, Thông tư số 122/2025/TT-BTC thể hiện rõ định hướng quản lý thận trọng, minh bạch và dựa trên dữ liệu. Đây được xem là bước đi quan trọng nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm chứng quyền có bảo đảm, kiểm soát rủi ro hệ thống và tạo nền tảng cho thị trường phát triển ổn định, bền vững hơn trong giai đoạn tới.