Cảnh giác ứng dụng vay nóng, tránh nhầm P2P lending với ngân hàng

Để được cấp giấy chứng nhận thử nghiệm, công ty Fintech phải có khả năng truy xuất dữ liệu tại Trung tâm Thông tin tín dụng Quốc gia. Ảnh: Thái Minh

Phải kiểm soát dư nợ tối đa, có khả năng truy xuất dữ liệu

Nghị định số 94/2025/NĐ-CP ngày 29/4/2025 của Chính phủ quy định về cơ chế thử nghiệm có kiểm soát trong lĩnh vực ngân hàng, có hiệu lực từ ngày 1/7/2025, áp dụng cho các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài và công ty công nghệ tài chính (Fintech) đủ điều kiện tham gia thử nghiệm.

Theo đó, công ty Fintech không phải là tổ chức tín dụng, có đăng ký kinh doanh hợp pháp tại Việt Nam, cung cấp các giải pháp tài chính ứng dụng công nghệ, có thể hoạt động độc lập hoặc hợp tác với tổ chức tín dụng. Để tham gia cơ chế thử nghiệm, các tổ chức phải được Ngân hàng Nhà nước cấp giấy chứng nhận.

Một trong những giải pháp được phép thử nghiệm là P2P lending, nền tảng kết nối bên vay và bên cho vay qua công nghệ số, sử dụng đồng Việt Nam làm đơn vị giao dịch. Công ty cho vay ngang hàng không được tự bảo đảm khoản vay, không được kiêm vai trò khách hàng, và không cung cấp dịch vụ cho các công ty cầm đồ.

Để được cấp giấy chứng nhận thử nghiệm, công ty Fintech phải có biện pháp kiểm soát dư nợ tối đa đối với mỗi bên vay, có khả năng truy xuất dữ liệu tại Trung tâm Thông tin tín dụng Quốc gia.

Việc giải ngân, thanh toán phải qua tài khoản ngân hàng hoặc ví điện tử hợp pháp của khách hàng; hợp đồng vay vốn không vượt quá 2 năm.

Công ty phải được thành lập và hoạt động hợp pháp tại Việt Nam, không có vốn đầu tư nước ngoài, không đang trong quá trình sáp nhập, giải thể, phá sản.

Người đại diện pháp luật và tổng giám đốc phải là công dân Việt Nam, có trình độ đại học trở lên trong lĩnh vực liên quan, có tối thiểu 2 năm kinh nghiệm quản lý tài chính, ngân hàng, không bị cấm theo quy định pháp luật.

Công ty phải có hạ tầng công nghệ thông tin đặt tại Việt Nam, bảo đảm an toàn, liên tục, có hệ thống dự phòng. Dữ liệu khách hàng phải được lưu trữ, bảo mật theo quy định pháp luật, đồng thời đảm bảo tính minh bạch giữa các bên.

Công ty tham gia thử nghiệm có nghĩa vụ: Không cho phép nhân sự quản trị hoặc nhân viên tham gia với tư cách khách hàng hay bên bảo đảm khoản vay; kiểm tra, xác minh và ngăn chặn giả mạo, gian lận thông tin; cung cấp đầy đủ thông tin về hợp đồng, lãi suất, quyền và nghĩa vụ các bên cho khách hàng trước khi giao kết; ký kết hợp đồng theo đúng quy định pháp luật hiện hành; kiểm soát và cập nhật dư nợ tối đa theo thời gian thực; nếu vi phạm, có thể bị chấm dứt thử nghiệm.

Đồng thời, công bố thông tin minh bạch trên website chính thức, bao gồm báo cáo tài chính đã kiểm toán và lưu trữ toàn bộ hồ sơ, hợp đồng, quy trình nghiệp vụ, dữ liệu khách hàng đầy đủ, bảo mật, phục vụ công tác thanh tra, kiểm tra khi cần thiết.

Theo dõi danh sách doanh nghiệp thử nghiệm do Ngân hàng Nhà nước công bố

Hình thức cho vay ngang hàng được kỳ vọng là giải pháp đáp ứng nhu cầu vay tiêu dùng của người dân, từ đó giúp hạn chế tín dụng đen.

Theo Công an Hà Nội, bên cạnh những lợi ích thì hình thức cho vay này cũng tiềm ẩn một số rủi ro có thể tác động bất lợi, bất ổn đến an sinh xã hội và tình hình an ninh trật tự.

Đó là, một số công ty P2P lending lợi dụng việc thiếu thông tin, thiếu hiểu biết của người dân để quảng cáo, đưa ra thông tin không rõ ràng, sai lệch, hứa hẹn lợi nhuận cao, lãi suất cạnh tranh... dẫn đến nhà đầu tư hiểu nhầm về việc các hoạt động đầu tư, cho vay qua các nền tảng của công ty P2P lending đều được bảo hiểm rủi ro để lừa đảo, chiếm dụng vốn.

Nền tảng giao dịch trực tuyến của công ty P2P lending chưa được cơ quan có thẩm quyền kiểm tra, đánh giá dẫn đến nguy cơ bị tấn công, đánh cắp thông tin dữ liệu.

Có công ty P2P lending là kênh phân phối, tìm kiếm khách hàng hoặc hợp tác công ty tài chính, công ty cầm đồ xây dựng nền tảng giao dịch trực tuyến cho vay tiền từ nguồn tiền không hợp pháp, minh bạch.

Ngoài ra, một số đối tượng có thể lợi dụng mô hình P2P lending để thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật như hoạt động tín dụng đen, cho vay nặng lãi, cho vay cầm đồ biến tướng, hoạt động tài chính đa cấp.

Trong thời gian chờ Nghị định 94 chính thức có hiệu lực, để tránh những rủi ro trong hoạt động cho vay ngang hàng, Công an Hà Nội khuyến nghị người dân thường xuyên theo dõi thông tin trên các phương tiện thông tin đại chúng, phát ngôn và công bố chính thức từ Ngân hàng Nhà nước liên quan việc thực hiện các nội dung, điều kiện khi tham gia hình thức vay ngang hàng; danh sách các doanh nghiệp được phê duyệt thử nghiệm.

Khi phát sinh nhu cầu vay, người dân, doanh nghiệp cần tìm hiểu kỹ, thận trọng khi tham gia các nền tảng cho vay ngang hàng, tiếp cận vốn qua kênh tín dụng ngân hàng chính thống, cảnh giác với các ứng dụng vay nóng, lãi suất cắt cổ, lừa đảo giả danh P2P tránh bị lừa đảo, rơi vào vòng xoáy cho vay nặng lãi của tín dụng đen.

Đặc biệt, cần hiểu rõ bản chất cho vay ngang hàng không phải ngân hàng và đọc kỹ điều khoản trước khi quyết định tham gia vay để tránh nhầm lẫn.